Henny Huang đang thực hành làm sạch nước từ con lạch gần căn hộ của cô ở Linkou, phía tây bắc Đài Bắc. Cô đổ nước lọc cặn, sau đó lọc qua bộ lọc cà phê để loại bỏ các hạt nhỏ hơn và cuối cùng thêm iốt để tiêu diệt vi khuẩn và bất kỳ vi sinh vật nào trong nước. Người mẹ 48 tuổi của một đứa trẻ tin rằng một ngày nào đó nó có thể trở thành một điều cần thiết. Cô không bận tâm đến việc học cách thu thập nước mưa, cô nói, vì nước ở thành phố quá ô nhiễm, nhưng phần lớn nước suối chảy xuống từ trên núi.
Sự chuẩn bị của Huang xuất phát từ nỗi sợ hãi của cô về sự xâm lược quân sự từ Trung Quốc cắt đứt khả năng tiếp cận các nhu cầu cơ bản của gia đình cô. Huang là một phần của phong trào của những người “chuẩn bị” ở Đài Loan, những người tích trữ thực phẩm, nước và các nhu yếu phẩm khác để chuẩn bị cho một cuộc phong tỏa tiềm tàng hoặc sự xâm lược quân sự từ Trung Quốc. Gốc rễ của sự cấp bách của họ là lời đe dọa của ông Tập Cận Bình về việc phát triển năng lực để biến Đài Loan này thành một phần của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa vào năm 2027, tất nhiên là bằng vũ lực nếu cần thiết.
Sự chuẩn bị của Huang xuất phát từ công việc của cô - một nhà hoạt động. Sau cuộc bầu cử địa phương của Đài Loan năm 2018, cô đã tổ chức một liên minh các bà mẹ Đài Loan để lên tiếng phản đối việc thống nhất với Trung Quốc và thúc đẩy nền dân chủ ở Đài Loan. “Thống nhất với Trung Quốc là điều tồi tệ nhất mà tôi có thể tưởng tượng, với tư cách là một người mẹ của một đứa trẻ,” Huang nói. “Tôi muốn làm điều gì đó để bày tỏ nỗi lo lắng của mình.”
“Chúng tôi bắt đầu viết các bài viết về cách chúng tôi, với tư cách là những người dân thường và những người mẹ, muốn bảo vệ nền dân chủ của mình,” Huang nói. “Chúng tôi đã làm điều này trong hai hoặc ba năm, và từ đó, [chúng tôi nghĩ] chỉ viết trên Facebook là không đủ. Chúng tôi cần hành động thực tế.”
Mặc dù nhóm đã quyết định cần sắp xếp chương trình đào tạo trực tiếp sau vài năm đầu hoạt động trực tuyến, nhưng lệnh phong tỏa do đại dịch đã trì hoãn kế hoạch của họ.
Khi mối lo ngại về COVID-19 của Đài Loan lắng xuống vào năm 2022, Huang và các đồng nghiệp của cô bắt đầu chuẩn bị trực tiếp. Họ tập hợp bạn bè và hàng xóm và bắt đầu tập luyện.
Ban đầu, Nhóm tự huấn luyện phòng ngừa thiên tai Linkou của Huang chỉ có 10 thành viên, chủ yếu là những bà mẹ khác mà cô quen biết ở địa phương, nhưng hiện tại trang Facebook của cô đã có hơn 700 người theo dõi. Khoảng 15 người thường xuyên tham gia đào tạo trực tiếp với nhóm.
“Tôi khuyến khích họ tham gia nhiều lớp học, khóa học phòng thủ dân sự khác nhau... để có thêm kiến thức từ nhiều cuốn sách khác nhau và quay trở lại khu phố và cộng đồng của chúng tôi để chia sẻ kiến thức và chúng tôi cùng nhau thực hành các kỹ năng”, Huang nói.
Nếu cô con gái 12 tuổi của cô không đi học, Huang sẽ đưa cô bé đi cùng khi cô dạy sơ cứu ở các thành phố khác, cũng như đến các sự kiện rèn luyện sức mạnh của nhóm. Ở đó, họ tập chạy nước rút, mang vác và kéo tạ, và tự vệ cá nhân, tập trung vào cách đưa bản thân và gia đình thoát khỏi nguy hiểm.
Tủ của gia đình Huang được dự trữ đầy đủ thuốc giảm đau và thuốc cảm thông thường, băng, thuốc khử trùng, garô và đồ dùng vệ sinh phụ nữ. Họ có thịt và cá đóng hộp, rau và thịt khô, và MRE, khẩu phần quân đội, được dự trữ, đủ để nuôi sống họ trong khoảng một tháng. Họ cũng có một chiếc bạt lò xo nhỏ và một chiếc Nintendo Switch để giải trí, cũng như các bản sao sách giáo khoa của con gái Huang, để việc học của cô bé không bị gián đoạn.
Huang không đơn độc. Mặc dù khó có thể biết có bao nhiêu cá nhân trên khắp Đài Loan đang chuẩn bị như Huang, nghĩa vụ quân sự là bắt buộc đối với nam giới ở Đài Loan và các nhóm "phòng vệ dân sự", các tổ chức tình nguyện chịu trách nhiệm phối hợp ứng phó với thảm họa thiên nhiên và cung cấp nơi trú ẩn và sơ tán trong thời chiến, đã chứng kiến sự gia tăng đáng kể về mức độ phổ biến của các khóa đào tạo của họ, sau cuộc đổ bộ vào Ukraine của Nga vào năm 2022. Các nhóm như vậy bao gồm hơn 420.000 người ở Đài Loan vào năm đó, theo Taipei Times .
Forward Alliance, một nhóm phòng vệ dân sự có trụ sở tại Đài Bắc, cung cấp các khóa học về mọi thứ, từ sinh tồn, tìm kiếm và cứu nạn, quản lý nơi trú ẩn và cách thắt dây thắt, đến "tâm lý thảm họa" và lãnh đạo và làm việc nhóm. "Chúng tôi làm việc với các tổ chức cộng đồng để đảm bảo họ có thể huy động và ứng phó với mọi loại thảm họa, dù là thiên tai hay do con người gây ra", Angie Chan, đại diện của Forward Alliance cho biết qua email.
Chan báo cáo rằng Forward Alliance đã đào tạo khoảng 11.000 người trong hơn 250 hội thảo vào năm 2024, tăng từ khoảng 6.500 người trong hơn 160 hội thảo vào năm 2023. Họ hợp tác với hơn 200 tổ chức cộng đồng trên khắp Đài Loan, hỗ trợ họ cung cấp các chương trình đào tạo khác.
Lin Ping-yu có bốn đứa con, tuổi 12, 11, 3 và 1, và đủ đồ dùng dự trữ để gia đình năm người của anh có thể dùng trong khoảng một tuần nếu chuỗi cung ứng cho Đài Loan bị cắt đứt, dù là do phong tỏa hay chiến tranh toàn diện với Trung Quốc. “Nhiều người nói rằng chiến tranh sẽ xảy ra trong ba hoặc bốn năm nữa, và tôi cũng tin như vậy,” Lin nói. “Điều duy nhất tôi sợ là, nếu chính phủ không phản ứng với những điều này và không cải thiện, thì tôi nghĩ chúng ta sẽ chỉ [phải] tự dựa vào chính mình.”
Lin điều hành một nhóm đào tạo không khác mấy so với nhóm của Jenny Huang, nhưng anh cũng đại diện cho quận Tân Trang tại Hội đồng thành phố Đài Bắc mới, được đăng ký theo Đảng Dân chủ Tiến bộ.
“Nếu có lệnh phong tỏa… Tôi sẽ bận rộn giúp đỡ mọi người,” Lin nói.
Nếu trường hợp khẩn cấp xảy ra và nguồn cung cấp của anh ấy hết, gia đình Lin có một kế hoạch dự phòng. Họ sẽ đi đến một trang trại do gia đình sở hữu ở vùng nông thôn, nơi được các thành viên trong gia đình mở rộng của họ điều hành trong thời bình.
Một người đàn ông khác, một cư dân 55 tuổi của Thành phố Tân Đài Bắc có biệt danh là “Robinson”, cũng có một kế hoạch tương tự. Ông yêu cầu không nêu tên thật của mình vì tin rằng chính phủ Trung Quốc đang lập danh sách những người ủng hộ Đài Loan độc lập.
Ngôi nhà nông trại của gia đình Robinson, chuyên trồng thêm thực phẩm cho những người họ hàng sống ở thành phố, có ba tầng và có sức chứa 10 người. Robinson cho biết, rất rộng rãi.
Mặc dù Robinson dành phần lớn thời gian để chuẩn bị cho cuộc xâm lược quân sự tiềm tàng từ Trung Quốc, nhưng các thành viên gia đình sống cùng anh trong thành phố không hề biết về sự chuẩn bị của anh. Đối với họ, súng airsoft và radio là những sở thích thú vị, và đống đồ dùng sinh tồn của anh chỉ đơn giản phản ánh tình yêu cắm trại.
“Bạn bè tôi thích trêu chọc tôi kiểu như 'nếu có chuyện gì xảy ra thì tôi sẽ là người duy nhất sống sót' vì tôi chỉ nấu ăn bằng gas và lửa chứ không dùng điện”, Robinson nói trong một cuộc phỏng vấn vào tháng 3 năm 2024. “Tôi đã tự rèn luyện mình sử dụng ít thiết bị và vật dụng nhất khi cắm trại”.
Robinson đã phục vụ hai năm trong quân đội Đài Loan, hoàn thành nghĩa vụ quân sự bắt buộc của mình, và đã làm nhiệm vụ vào năm 1989 trong vụ thảm sát Thiên An Môn, khi chính quyền Trung Quốc sử dụng vũ lực chống lại thường dân.
“Khi Thiên An Môn xảy ra, tôi còn trẻ. Nếu đất nước gửi tôi đi chiến tranh, thì đó là 'hãy làm đi'”, Robinson nói. “Nhưng bây giờ, tôi sợ hơn”.
Không phải ai cũng may mắn có trang trại gia đình ở nông thôn.
Charles Chi, một công dân Đài Loan khác đang chuẩn bị cho điều tồi tệ nhất, giúp điều hành một nhóm Facebook khác tập trung vào việc chuẩn bị: gọi là Hiệp hội chuẩn bị cho ngày tận thế, Đài Loan, DPAT, đang với hơn 11.500 thành viên. Chi cho biết khoảng 10% nhóm đang tích trữ vật tư, chỉ có 2-3% tập luyện thể chất.
Ông Chi lưu trữ nước, pin, bộ sơ cứu và các vật dụng y tế khác, cũng như thực phẩm, bao gồm gạo, thịt hộp, rau sấy khô, thanh năng lượng, mì ống, sô cô la và hương vị thịt bò và thịt gà. Tuy nhiên, anh không lưu trữ số lượng lớn, lưu ý rằng những ngôi nhà trên đảo có không gian lưu trữ hạn chế.
Theo chuyên gia Yisuo Tzeng thuộc Viện Nghiên cứu Quốc phòng và An ninh Quốc gia (INDSR), Đài Loan có thể sản xuất đủ nước và thực phẩm. Yisuo Tzeng cho biết nhiên liệu nên được quan tâm nhiều hơn.
Simon Huang cho biết trong một cuộc phỏng vấn tại thành phố Đào Viên vào tháng 3 năm 2024 rằng mối quan tâm chính của ông là sự sẵn có của vật tư y tế và kiến thức, chứ không phải thực phẩm hay nước. Ông nói: “Chúng tôi không dự trữ nhiều thực phẩm vì ở Đài Loan, thực phẩm không khó kiếm, nhưng vật tư y tế và các vật dụng khác thì lại khó”.
Huang bắt đầu học CPR cách đây hai hoặc ba năm và từ đó trở thành một kỹ thuật viên y tế khẩn cấp (EMT). Trên bàn làm việc của mình, anh ấy giữ một chồng 13 chứng chỉ, chủ yếu là chứng chỉ đào tạo y tế khẩn cấp. Anh ấy cũng đã kiếm được chứng chỉ đào tạo vũ khí ở nước ngoài, nhưng vì súng bị cấm ở Đài Loan nên tất cả vũ khí của anh ấy đều là súng hơi.
Những lo ngại về việc điều trị y tế trong trường hợp khẩn cấp quốc gia là có cơ sở. Đài Loan có hệ thống bảo hiểm y tế tốt, nhưng chuỗi cung ứng y tế của họ phụ thuộc rất nhiều vào hàng nhập khẩu và do đó tương đối dễ bị tổn thương, theo nhà phân tích chính sách của INDSR Frederick Tsiam. Tuy nhiên, Tsiam tin rằng ngay cả khi Trung Quốc cắt đứt chuỗi cung ứng vào Đài Loan, họ vẫn sẽ cho phép viện trợ nhân đạo vào nước này.
Bất chấp những lo ngại về cách Đài Loan có thể duy trì nguồn cung cấp cần thiết nếu chuỗi cung ứng bị phá vỡ, các chuyên gia như Tsiam và Tzeng không nghĩ rằng Trung Quốc có khả năng phong tỏa, hay xâm lược hòn đảo này. Ngay cả khi họ có thể phong tỏa hòn đảo, Tsiam lập luận, thì điều đó cũng không nhất thiết có ý nghĩa về mặt chiến lược.
“Làm sao họ có thể hòa giải với việc phong tỏa Đài Loan mà không gây xáo trộn, gây ra sự can thiệp từ các nước trong khu vực đáng quan tâm?”, Tzeng hỏi, chỉ ra tầm quan trọng của Eo biển Đài Loan trong vận chuyển quốc tế.
Tuy nhiên, đối với nhiều người ở Đài Loan, việc trông cậy vào sự thận trọng của Bắc Kinh không phải là một canh bạc an toàn. Nếu không có thêm sự đảm bảo, họ sẽ tiếp tục chuẩn bị cho tình huống xấu nhất.
.....................
Tác giả Grace Marion là Biên tập viên Nền tảng tại Los Angeles Times . Trước đây, cô là Biên tập viên Wire tại Bay City News Group, và là phóng viên ảnh và phóng viên đưa tin về các vấn đề chính phủ và tội phạm cho Mississippi Free Press và trước đó là Mississippi Today .
Marion có bằng Thạc sĩ Báo chí của UC Berkeley cùng với bằng Cử nhân Báo chí biên tập và phát thanh của Đại học Mississippi, nơi cô là Học giả của Quỹ Stamps. Cô tập trung học tập vào việc đưa tin điều tra và xung đột quốc tế tại cả hai trường đại học.
Marion cũng làm việc như một nhà nghiên cứu về cáo buộc hành vi sai trái của cảnh sát cho Dự án Báo cáo California và là trợ lý giảng dạy sau đại học cho Dự án Tin tức Nhà tù San Quentin. Cô cũng tình nguyện làm nhà nghiên cứu tại phòng thí nghiệm Ngôn ngữ xã hội học Tây Ban Nha và là nhà nghiên cứu OSINT đưa tin về các cuộc xung đột bán quân sự ở Nam Mỹ.
Biên dịch: Minh Triết
