Phản ứng trước thương vụ bán cảng cho tập đoàn đầu tư Mỹ BlackRock, giới chức Bắc Kinh đã yêu cầu các doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc ngừng giao dịch với tập đoàn CK Hutchison của ông Lý – vốn sở hữu một phần mạng Vodafone và Three tại Anh.
Thỏa thuận trị giá 22,8 tỷ USD (17,6 tỷ Bảng Anh) được tập đoàn của ông Lý ký kết không lâu sau khi Tổng thống Mỹ lúc đó là Donald Trump tuyên bố Mỹ nên "giành lại" các cảng này do lo ngại ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc.
Như một động thái đáp trả, chính quyền Trung Quốc đã thực sự đưa CK Hutchison và các lợi ích kinh doanh của gia đình ông Lý vào 'danh sách đen', cảnh báo các công ty quốc doanh rằng mọi thương vụ liên quan đến tập đoàn này sẽ khó được phê duyệt theo quy định.
Theo Bloomberg, lệnh cấm này từ Trung Quốc có thể gây áp lực lớn, buộc CK Hutchison phải xem xét lại hoặc hủy bỏ thỏa thuận với BlackRock – một thương vụ không chỉ liên quan đến cảng Panama mà còn bao gồm 43 cảng khác tại 23 quốc gia, kể cả cảng biển lớn nhất nước Anh ở Felixstowe, Suffolk.
Thương vụ với phía Mỹ đã đặt tỷ phú 96 tuổi Lý Gia Thành, người giàu nhất Hồng Kông và là nhân vật kinh doanh chủ chốt khu vực, vào tầm ngắm chỉ trích của Bắc Kinh. CK Hutchison của ông cũng là nhà đầu tư nước ngoài lớn tại Anh, nắm giữ cổ phần ở công ty nước Northumbria Water, chuỗi quán rượu Greene King và từng được liên hệ đầu tư vào Thames Water đang gặp khó khăn.
Việc BlackRock tiếp quản các cảng ở Kênh đào Panama diễn ra ngay sau khi ông Trump tuyên bố rằng các tàu Mỹ đang bị thu phí quá cao tại đây, nói rằng họ "không hề được đối xử công bằng dưới bất kỳ hình thức nào".
Dù CK Hutchison phủ nhận thương vụ có động cơ chính trị, động thái này vẫn vấp phải phản ứng dữ dội từ Đảng Cộng sản Trung Quốc. Bắc Kinh đã cử phái đoàn cấp cao đến Panama và chỉ đạo truyền thông nhà nước lên án gay gắt vụ việc.
Tờ Đại Công Báo của Hồng Kông đã chỉ trích kịch liệt việc bán cảng của CK Hutchison là "một hành động hèn hạ, chỉ biết chạy theo lợi nhuận và bất chính, phớt lờ lợi ích quốc gia và chính nghĩa dân tộc, phản bội và bán đứng toàn thể người dân Trung Quốc".
Bài xã luận trên tờ báo này còn cho rằng BlackRock có thể thu "phí cập cảng đặc biệt" đối với tàu Trung Quốc, đồng thời cáo buộc chính quyền Trump tìm cách "kìm hãm sự phát triển của Trung Quốc".
Ông Lý Gia Siêu, Đặc khu trưởng Hồng Kông, sau đó đã kêu gọi rà soát kỹ lưỡng hơn động thái của CK Hutchison, đồng thời lên án "việc Mỹ lạm dụng các biện pháp ép buộc hoặc chiến thuật bắt nạt trong quan hệ quốc tế, kinh tế và thương mại".
Hiện tại, ông Lý và gia đình là cổ đông lớn nhất của CK Hutchison với khoảng 30% cổ phần trong tập đoàn được đăng ký tại Quần đảo Cayman này.
Sự nghiệp kinh doanh của vị tỷ phú bắt đầu từ năm 1950, khi ông 22 tuổi và thành lập một công ty sản xuất, mà sau này trở thành nhà cung cấp hoa nhựa lớn nhất châu Á.
Tiếp đó, ông Lý trở thành một nhà phát triển bất động sản lớn ở Hồng Kông, song song với việc xây dựng một đế chế kinh doanh toàn cầu bao gồm các cảng biển, doanh nghiệp bán lẻ, công ty viễn thông, công ty tiện ích và tài sản cơ sở hạ tầng.
Louis Goss là biên tập viên của The Telegraph. Bài viết được đăng tải trên The Telegraph vào ngày 27/3/2025.
The Telegraph (tên đầy đủ: The Daily Telegraph) là một nhật báo khổ rộng uy tín của Anh, được thành lập vào năm 1855. Tờ báo này có lượng phát hành lớn và được đánh giá cao về chất lượng tin tức, bình luận và phân tích chuyên sâu, đặc biệt trong các lĩnh vực chính trị, kinh doanh và tài chính.
Biên dịch: Như Ý
