Ngày 20/5, Bộ Quốc phòng Mỹ xác nhận đã tiếp nhận một máy bay Boeing 747 từ chính phủ Qatar theo chỉ đạo của chính quyền Trump. Chiếc máy bay được mệnh danh là "cung điện bay" này đang được Không quân Mỹ đánh giá để cải tạo thành chuyên cơ Air Force One mới dành cho tổng thống.
Thông tin được công bố chỉ ít ngày sau khi ông Trump kết thúc chuyến công du tới Trung Đông, trong đó có điểm dừng tại Qatar nhằm thúc đẩy các thỏa thuận thương mại song phương. Giới chức Mỹ cho biết Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth là người tiếp nhận máy bay, "theo đúng các quy định của liên bang".
Phía Qatar ban đầu gọi đây là "khả năng chuyển giao tạm thời" để sử dụng làm Air Force One, song phát ngôn viên Lầu Năm Góc sau đó xác nhận với báo chí rằng chiếc máy bay này đã được chấp nhận như một món quà.
Việc tiếp nhận máy bay từ một chính phủ nước ngoài lập tức vấp phải sự phản đối từ lưỡng đảng tại Quốc hội. Các nghị sĩ Đảng Dân chủ ước tính chi phí để nâng cấp chiếc Boeing 747 này lên chuẩn Air Force One có thể vượt mốc 1 tỷ USD, bao gồm hệ thống liên lạc bảo mật, phòng thủ tên lửa và công nghệ chống xung điện từ.
Chiếc máy bay đã 13 năm tuổi và không được trang bị đầy đủ các tính năng an ninh dành cho chuyên cơ nguyên thủ. Các chuyên gia cảnh báo, nếu không có các nâng cấp lớn về an toàn mạng và phòng vệ vật lý, máy bay có thể bị cấm bay ra nước ngoài hoặc phải được hộ tống bởi tiêm kích trong các chuyến công du.
Thượng nghị sĩ Tammy Duckworth (Đảng Dân chủ) cho rằng việc tiếp nhận chiếc máy bay là hoàn toàn không cần thiết trong bối cảnh Mỹ hiện đã có hai chuyên cơ Air Force One đang vận hành ổn định.
Vấn đề gây lo ngại lớn hơn là tính pháp lý và đạo đức của hành động này. Luật pháp Mỹ quy định chặt chẽ việc nhận quà từ chính phủ nước ngoài để tránh nguy cơ ảnh hưởng không chính đáng đến chính sách đối ngoại.
"Ngày hôm nay là một vết đen trong lịch sử. Tổng thống Hoa Kỳ chính thức nhận món quà lớn nhất từng được trao từ một chính phủ nước ngoài. Đây là hành động chưa từng có tiền lệ, là vết nhơ với chức vụ Tổng thống và không thể bỏ qua", lãnh đạo phe Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer phát biểu.
Lo ngại về động cơ chính trị và an ninh
Nhiều nghị sĩ Mỹ nghi ngờ rằng Qatar đang sử dụng chiếc chuyên cơ như một công cụ gây ảnh hưởng chính trị. Một số quan ngại máy bay có thể bị cài thiết bị do thám hoặc sử dụng để đổi lấy những nhượng bộ về chính sách và an ninh quốc gia từ phía Mỹ.
Thượng nghị sĩ Chris Murphy (Đảng Dân chủ, bang Connecticut) cho rằng đây là "định nghĩa của tham nhũng", khi "chính phủ nước ngoài rót tiền vào túi Tổng thống và đổi lại là những nhượng bộ làm suy yếu an ninh quốc gia".
Ông cũng đặt câu hỏi về lý do ông Trump chọn Qatar, UAE và Saudi Arabia cho chuyến công du đầu tiên sau nhiệm kỳ, gọi đây là ba nước "sẵn sàng chi tiền cho ông". Murphy thậm chí nhắc tới cáo buộc rằng UAE đã đầu tư vào một dự án tiền điện tử gây tranh cãi có liên quan đến ông Trump.
Trong khi đó, Thủ tướng Qatar Sheikh Mohammed bin Abdulrahman Al Thani bác bỏ mọi cáo buộc, cho rằng việc chuyển giao máy bay là điều "bình thường giữa các đồng minh". Phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Qatar ở Doha, ông khẳng định: "Đây là mối quan hệ hai chiều, mang lại lợi ích cho cả Qatar và Mỹ."
Đáng chú ý, ông Trump từng cáo buộc Qatar "tài trợ khủng bố ở mức độ cao" vào năm 2017 và ủng hộ lệnh phong tỏa ngoại giao của một số nước vùng Vịnh nhằm vào quốc gia này.
Sujita Sinha là biên dịch và biên tập viên của Interesting Engineering (IE). Bài viết được đăng trên IE vào ngày 22/05/2025.
Interesting Engineering là trang tin tức công nghệ và khoa học, chuyên cập nhật những phát minh và tiến bộ kỹ thuật mới nhất trên thế giới. Ra mắt năm 2011, nền tảng này cung cấp nội dung hấp dẫn về AI, năng lượng tái tạo, hàng không vũ trụ và nhiều lĩnh vực đột phá khác.
Biên dịch: Thu Hoài
