Một người săn tìm kim loại nghiệp dư ở miền Bắc nước Anh đã phát hiện một kho báu "hiếm có" với hơn 2.000 năm tuổi, bị đốt cháy và sau đó chôn vùi một cách bí ẩn.
Kho báu thời kỳ Sắt này, được gọi là Melsonby Hoard theo tên ngôi làng Melsonby gần đó ở North Yorkshire, chứa hơn 800 hiện vật, bao gồm một chiếc nồi, bát pha rượu, trang bị cưỡi ngựa, mảnh xe ngựa, một chiếc gương sắt lớn và những mũi giáo sắt dùng trong nghi lễ.
"Bát mà chúng tôi phát hiện rất đặc biệt, vì đây là một loại rất hiếm — không phải thứ bạn có thể tìm thấy ở miền Bắc nước Anh," Tom Moore, giáo sư và trưởng khoa Khảo cổ học tại Đại học Durham, người tham gia khai quật và phân tích kho báu, chia sẻ.
"Trang trí trên bát kết hợp phong cách thời kỳ Sắt của Địa Trung Hải và Anh, điều này cho thấy chủ sở hữu của nó có thể có một mạng lưới kết nối từ Anh tới châu Âu, và thậm chí là thế giới La Mã," Moore nói thêm trong video được Đại học Durham phát hành.
Peter Heads, một người săn tìm kim loại nghiệp dư, đã phát hiện kho báu vào tháng 12 năm 2021 sau khi ông xin phép chủ đất tư nhân để khảo sát một cánh đồng. Sau đó, ông liên lạc với Moore, người đã thông báo cho chính phủ và Bảo tàng Anh, theo thông cáo báo chí từ Đại học Durham.
"Chỉ khi quay lại khai quật và mở rộng khu vực đào, tôi và Peter mới nhận ra chúng tôi đang khám phá một điều vô cùng thú vị," Moore cho biết. Cuộc khai quật cho thấy kho báu này không chỉ bao gồm một phần nhỏ mà còn có một phần lớn "với quy mô và kích thước đặc biệt, vượt trội không chỉ ở Anh mà có thể cả châu Âu."
Đội nghiên cứu đã cắt một khối đất lớn chứa các hiện vật và thực hiện quét CT để tạo ra mô hình 3D ảo. Phân tích cho thấy nhiều vật phẩm làm từ sắt và hợp kim đồng đã bị đốt cháy hoặc vỡ. Có thể những hiện vật này đã được đặt vào một đống lửa tang lễ, mặc dù không tìm thấy xương người tại hiện trường.
"Lý thuyết của chúng tôi là kho báu này có thể đã được gom lại và đốt trong một đống lửa lớn hoặc đám tang," Sophia Adams, người phụ trách nghiên cứu về Thời kỳ Sắt và Chinh phục La Mã tại Bảo tàng Anh, cho biết trong video.
Sau khi bị đốt cháy, một số hiện vật có dấu hiệu bị hư hại thêm khi chúng bị vứt vào rãnh và đá được ném lên trên, tuy nhiên, nhiều hiện vật vẫn có thể nhận diện được. Một số bộ yên ngựa được trang trí bằng san hô đỏ từ Địa Trung Hải và thủy tinh màu, điều này cho thấy có sự trao đổi thương mại với các vùng xa xôi.
"Sự phá hủy của những hiện vật quý giá như thế này, thể hiện trong kho báu, là điều hiếm thấy trong thời kỳ Sắt ở Anh và cho thấy tầng lớp quý tộc miền Bắc Anh mạnh mẽ không kém gì những người miền Nam," Moore chia sẻ.
Các nhà nghiên cứu vẫn đang tiếp tục phân tích kho báu, và họ hy vọng một ngày nào đó, những hiện vật này sẽ được trưng bày tại một bảo tàng, như họ đã chia sẻ trong video.
Laura Geggel là biên tập viên tại Live Sciene. Bài viết được đăng tải trên Live Science ngày 26/03/2025.
LiveScience là một trang web tin tức và thông tin khoa học nổi tiếng, chuyên cung cấp các bài viết về nhiều lĩnh vực khác nhau như y học, tâm lý học, môi trường, công nghệ, không gian, và nhiều chủ đề khoa học khác.
Biên dịch: Hà Linh
