Điều thú vị là, người phát hiện không phải là một nhà khảo cổ chuyên nghiệp, mà là một "tình nguyện viên nhiệt huyết" tự nhận, người đã tình cờ khai quật được món trang sức cổ xưa này.
John Ralph, một kỹ sư đã nghỉ hưu 68 tuổi, ban đầu chỉ đơn giản muốn tận dụng thời gian rảnh rỗi sau khi nghỉ hưu. “Tôi thấy một thông báo tìm tình nguyện viên giúp đỡ các cuộc khai quật ở Burghead,” ông chia sẻ với BBC Scotland. “Chị gái tôi vẫn sống ở Burghead, và nó nghe có vẻ thú vị, vậy tôi nghĩ sao không thử? Tôi đã tham gia vào ba cuộc khai quật ở đó, mỗi cuộc kéo dài hai tuần.”
Khu vực này, hiện đang được khai quật, được cho là từng là một khu định cư quan trọng, là "trung tâm quyền lực" của vương quốc Pict từ năm 500 đến 1000 sau Công nguyên. Ban đầu, Ralph cảm thấy như mình đang liên tiếp phát hiện ra những món đồ thú vị, chỉ để sau đó, các chuyên gia thông báo rằng ông chỉ mới tìm thấy những viên đá lấp lánh.
“Tôi rất vui với tất cả những phát hiện đó, nhưng sự hứng thú ban đầu của tôi đã bị ảnh hưởng chút ít vì tôi quá hào hứng với những viên đá sáng lấp lánh,” Ralph chia sẻ. “Tôi đã tìm thấy vài món đồ thú vị như ghim xương, và cảm giác được là một phần trong đội khai quật là điều thực sự hấp dẫn.”
Mọi thứ thay đổi khi Ralph chỉ đang lau dọn sàn của một cấu trúc cổ. Ông phát hiện một chiếc ghim kim loại, và rồi "chợt thấy chiếc nhẫn." "John đang đào, rồi đến gần và nói ‘nhìn xem tôi tìm thấy gì,’" Giáo sư khảo cổ học Gordon Noble từ Đại học Aberdeen nói với BBC Scotland.
Noble, người đã dẫn dắt công tác khai quật trong suốt ba năm qua, cho rằng phát hiện của Ralph là "hoàn toàn phi thường," đồng thời nhấn mạnh rằng "mặc dù chiếc nhẫn đã hơn 1.000 năm trong lòng đất, chúng tôi vẫn có thể thấy ánh sáng phản chiếu từ đá garnet có thể đã được gắn trên chiếc nhẫn."
Điều này càng trở nên ấn tượng hơn khi Noble cho biết "rất hiếm khi phát hiện được những chiếc nhẫn Pict, và những chiếc nhẫn mà chúng ta biết đến thường là những kho báu được cất giấu trong lòng đất một cách có chủ ý."
Những người Pict, được gọi là Picti trong tiếng Latin, có nghĩa là "Những người được vẽ," là các bộ tộc phía Bắc đã xây dựng vương quốc lớn nhất vào thời kỳ Đen Tối của Scotland, theo BBC. Những chiến binh này đã kiên cường chống lại các cuộc xâm lược không chỉ của người La Mã mà còn của người Angle, đặc biệt là trong trận chiến nổi tiếng tại Dun Nechtain.
“Nếu người Pict thất bại,” BBC viết về cuộc chiến khốc liệt chống lại những kẻ xâm lược Angle từ Northumbria, “Scotland có thể đã không tồn tại.” Tuy nhiên, dù sở hữu sức mạnh quân sự đáng kể, người Pict đã "biến mất khỏi lịch sử vào cuối thiên niên kỷ đầu tiên," và theo BBC, họ đã "bị nuốt chửng bởi lịch sử của một nhóm người khác, người Gaels."
Vì vậy, chiếc nhẫn mà một tình nguyện viên "thích tìm đá lấp lánh" vô tình phát hiện không chỉ kết nối chúng ta với một nhóm người quan trọng trong lịch sử Scotland, mà còn có thể cung cấp cái nhìn sâu sắc hơn về một vương quốc đã "biến mất khỏi lịch sử." Chiếc nhẫn hiện đang được bảo quản tại Bảo tàng Quốc gia Scotland để tiếp tục phân tích.
Michael Natale là biên tập viên tại Popular Mechanics. Bài viết được đăng trên Popular Mechanics ngày 23/03/2025.
Popular Mechanics là một tạp chí khoa học và công nghệ nổi tiếng của Mỹ, tập trung vào các chủ đề như ô tô, nhà cửa, ngoài trời, điện tử, khoa học, tự làm và công nghệ.
Biên dịch: Hà Linh
