Sao Hỏa ngày nay là một hành tinh khô cằn và khắc nghiệt, nhưng trong quá khứ, nó có thể từng sở hữu những bãi biển với bờ cát trắng và đại dương bao la. Nghiên cứu được công bố trên Proceedings of the National Academy of Sciences ngày 24/2 cho thấy hành tinh đỏ có thể đã duy trì môi trường thuận lợi cho sự sống của vi sinh vật trong hàng chục triệu năm.
Những phát hiện này dựa trên dữ liệu do tàu thám hiểm Zhurong của Trung Quốc thu thập trong hành trình khám phá khu vực Utopia Planitia kể từ khi hạ cánh vào năm 2021. Không giống các tàu thám hiểm khác, Zhurong được trang bị hệ thống radar tần số cao và thấp, cho phép quét sâu vào lòng đất Sao Hỏa để nghiên cứu cấu trúc địa chất bên dưới bề mặt.
Sau khi phân tích dữ liệu, nhóm nghiên cứu quốc tế, bao gồm các chuyên gia từ Đại học Penn State (Mỹ), phát hiện những lớp trầm tích có cấu trúc tương tự với bãi biển và đồng bằng châu thổ cổ đại trên Trái Đất.
"Chúng tôi đã tìm thấy dấu hiệu của gió, sóng và một lượng cát lớn, đúng như một bãi biển thực thụ," Benjamin Cardenas, trợ lý giáo sư địa chất tại Penn State và đồng tác giả nghiên cứu, cho biết.
Các nhà khoa học đặc biệt quan tâm đến những lớp trầm tích có đặc điểm giống với " trầm tích bờ biển" cổ xưa. Có thể hiểu đó là các lớp địa chất có độ dốc thoải, hình thành do tác động của thủy triều và sóng biển trên Trái Đất.
"Chúng tôi lập tức chú ý đến những đặc điểm này, bởi chúng cho thấy sự tồn tại của sóng biển, đồng nghĩa với việc Sao Hỏa từng có một môi trường giao thoa giữa không khí và nước," Cardenas giải thích.
Phân tích chi tiết hơn cho thấy, góc nghiêng và độ dày của những lớp trầm tích này hoàn toàn tương đồng với các bờ biển trên Trái Đất. Ngoài ra, nghiên cứu cũng loại trừ khả năng chúng hình thành do dòng sông, hoạt động núi lửa hay gió - điều này củng cố giả thuyết về sự tồn tại của một đại dương trên Sao Hỏa. Nếu đúng như vậy, vùng nước này có thể đủ lớn để tạo ra sóng và thủy triều, đồng thời, điều này càng củng cố khả năng Sao Hỏa từng là môi trường thích hợp cho sự sống.
"Nếu nhìn lại nơi sự sống đầu tiên trên Trái Đất phát triển, đó chính là khu vực giao thoa giữa đại dương và đất liền. Điều này đang vẽ nên bức tranh về một môi trường cổ đại có thể duy trì các điều kiện thuận lợi cho sự sống vi sinh vật," Cardenas chia sẻ.
Những điều kiện ấm áp và ẩm ướt này có thể đã kéo dài hàng chục triệu năm trên Sao Hỏa, đủ để đường bờ biển thay đổi và tạo điều kiện cho sự phát triển của các sinh vật.
"Chúng ta thường nghĩ về Sao Hỏa như một hành tinh tĩnh lặng, nhưng thực tế nó đã từng tiến hóa," Cardenas nhấn mạnh.
Biên dịch: Thu Hoài
