Một nghiên cứu mới đây của các nhà khoa học Nhật Bản đã chỉ ra một phát hiện gây bất ngờ về màu sắc của đại dương trong quá khứ, cũng như khả năng thay đổi màu sắc của đại dương trong tương lai. Theo các nghiên cứu này, đại dương Trái Đất có thể từng có màu xanh lục thay vì màu xanh dương như hiện nay. Hơn nữa, với sự thay đổi của điều kiện môi trường, trong tương lai, đại dương có thể chuyển sang màu tím.
Các nhà khoa học Nhật Bản từ Đại học Nagoya đã quan sát và đưa ra giả thuyết rằng, trong quá khứ, khi đại dương chưa có oxy, các sinh vật cổ đại như tảo lam đã sử dụng sắt thay vì oxy để thực hiện quá trình quang hợp. Chính vì vậy, đại dương thời đó có thể đã có màu xanh lục do sự phát triển của tảo lam và các hợp chất hóa học trong nước.
Nghiên cứu công bố trên tạp chí Nature đã phân tích thành phần hóa học của đại dương Trái Đất trong đại Thái Cổ (Archaean), cách đây khoảng 3,8 đến 1,8 tỷ năm. Khi đó, đại dương chứa một lượng sắt rất cao và không có oxy, chỉ có các sinh vật đơn bào sử dụng ánh sáng Mặt Trời để quang hợp. Quá trình này tạo ra oxy như một sản phẩm phụ, dẫn đến “sự kiện oxy hóa lớn” – thời kỳ đánh dấu sự xuất hiện của sự sống phức tạp trên Trái Đất.
Theo các nhà khoa học, tảo lam là một trong những sinh vật đầu tiên thực hiện quang hợp bằng cách sử dụng sắt để tạo ra năng lượng. Các nghiên cứu cho thấy tảo lam có chứa một sắc tố phụ gọi là phycoerythrobilin (PEB), giúp chúng hấp thụ ánh sáng hiệu quả trong môi trường nước có màu xanh lục. Điều này càng củng cố giả thuyết về việc đại dương có thể từng mang màu xanh lục do sự phát triển của các sinh vật này.
Ngoài việc nghiên cứu quá khứ, các nhà khoa học còn đặt ra giả thuyết cho tương lai. Một nghiên cứu từ Đại học Cornell (Mỹ) về khả năng tìm kiếm sự sống ngoài hành tinh đã đưa ra ý tưởng rằng, dấu hiệu sự sống không nhất thiết phải gắn liền với màu xanh – mà có thể là tím hoặc xanh lục, tùy thuộc vào điều kiện hóa học và sinh học của hành tinh đó.
Dưới góc nhìn này, sự tồn tại của tảo lam ở đảo Iwo Jima không chỉ giúp ta hiểu rõ hơn về lịch sử màu sắc của đại dương, mà còn mở ra những giả định về sự biến đổi màu sắc của đại dương trong tương lai – hoàn toàn có thể là tím, hoặc thậm chí là đỏ.
Theo The Conversation, Mặt Trời sẽ dần trở nên sáng hơn theo thời gian và điều này có thể khiến đại dương đổi màu. Tuy nhiên, về lâu dài, đại dương rồi cũng sẽ bốc hơi khi Trái Đất bị nuốt chửng bởi Mặt Trời – một kết cục tất yếu theo vòng đời của các hành tinh. Như vậy, nếu nhân loại muốn tìm nơi trú ẩn mới, có lẽ Elon Musk nên đẩy nhanh kế hoạch – vì chúng ta chỉ còn khoảng 5 tỷ năm nữa.
Maria Mocerino là biên tập viên của Interesting Engineering (IE)> Bài viết được đăng trên IE vào ngày 14/04/2025.
Interesting Engineering là trang tin tức công nghệ và khoa học, chuyên cập nhật những phát minh và tiến bộ kỹ thuật mới nhất trên thế giới. Ra mắt năm 2011, nền tảng này cung cấp nội dung hấp dẫn về AI, năng lượng tái tạo, hàng không vũ trụ và nhiều lĩnh vực đột phá khác.
Biên dịch: Thu Hoài
