Trong một cuộc phỏng vấn với Wired, Lennard Lee, bác sĩ chuyên khoa ung thư tại Dịch vụ Y tế Quốc gia Vương quốc Anh (NHS), người đang nghiên cứu vắc-xin ung thư mRNA, cho biết ông tin rằng nghiên cứu đột phá này có thể sẽ trở thành "tia hy vọng" giữa đại dịch COVID-19 tàn khốc.
Trước khi COVID xuất hiện, như Lee chia sẻ với tạp chí, "vắc-xin ung thư chưa phải là một lĩnh vực nghiên cứu chính thống." "Hầu hết các thử nghiệm lâm sàng đều thất bại," bác sĩ của NHS cho biết. "Tuy nhiên, với đại dịch, chúng tôi đã chứng minh rằng vắc-xin mRNA là khả thi."
Cũng giống như vắc-xin COVID mRNA, cơ chế hoạt động của các vắc-xin ung thư mRNA tiềm năng là "cung cấp các hướng dẫn cho cơ thể" để chống lại các tế bào có hại, như Lee giải thích, từ đó cung cấp cho hệ miễn dịch một hướng dẫn chi tiết về cách chiến đấu với ung thư.
"Việc chuyển từ vắc-xin COVID mRNA sang vắc-xin ung thư mRNA là một bước tiến dễ dàng," ông nói với Wired. "Cùng tủ lạnh, cùng quy trình, cùng thuốc, chỉ khác bệnh nhân."
Tuy nhiên, thay vì sử dụng phương pháp "một kích cỡ phù hợp với tất cả" như đã làm với vắc-xin COVID mRNA, các vắc-xin ung thư mới sẽ được cá nhân hóa cho từng bệnh nhân. "Trong các thử nghiệm hiện tại," Lee giải thích, "chúng tôi sẽ làm sinh thiết của bệnh nhân, giải mã mô, gửi tới công ty dược phẩm và họ sẽ thiết kế vắc-xin cá nhân hóa phù hợp với loại ung thư của bệnh nhân đó."
"Vắc-xin này không thể dùng cho ai khác," ông chia sẻ với tạp chí. "Đó là điều không thể tin nổi, như khoa học viễn tưởng."
Theo Lee, sự đổi mới trong vắc-xin ung thư xuất phát từ sự phát triển nhanh chóng hạ tầng nghiên cứu trong thời kỳ đại dịch COVID tại Vương quốc Anh, giúp đất nước "mở cửa và triển khai các thử nghiệm lâm sàng" nhanh hơn nhiều so với tưởng tượng.
Khi đại dịch COVID bắt đầu lắng xuống vào năm 2022, Lee và các đồng nghiệp của ông đã thành lập Cancer Vaccine Launch Pad, một dự án sau đại dịch, nhằm chuyển giao nghiên cứu mRNA vào lĩnh vực ung thư học. Không lâu sau đó, "những quân cờ bắt đầu đổ rất nhanh" khi dự án này và các dự án khác trên toàn cầu nhanh chóng tiến gần đến việc phát triển vắc-xin ung thư.
Một thử nghiệm của NHS nhằm ngừng ung thư da tái phát đã hoàn thành sớm hơn một năm — điều mà Lee cho là "hoàn toàn chưa từng có." Bác sĩ của NHS tiết lộ với Wired rằng kết quả từ thử nghiệm này sẽ được công bố vào cuối năm nay hoặc đầu năm 2026. Nếu thành công, Lee nói, ông và nhóm của mình "sẽ phát minh ra vắc-xin mRNA cá nhân hóa đầu tiên được phê duyệt — một thành tựu ấn tượng, đặc biệt là khi công nghệ này vừa được triển khai quy mô lớn trong đại dịch."
Noor Al-Sibai là biên tập viên tại Futurism. Bài viết được đăng tải trên Futurism ngày 15/03/2025.
Futurism là một trang web tin tức tập trung vào các đột phá khoa học và đổi mới công nghệ, cung cấp các báo cáo và phân tích giải thưởng về những tiến bộ mới nhất trong các lĩnh vực này. Trang web được thành lập vào năm 2015 bởi Alex Klokus và Jordan Lejuwaan, với mục tiêu cung cấp thông tin về các công nghệ và khám phá khoa học sẽ định hình tương lai của nhân loại.
Biên dịch: Hà Linh
