Một bệnh nhân tại Úc đã sống sót 105 ngày nhờ trái tim titan BiVACOR trong khi chờ ghép tim. Dù trông giống như một thiết bị bước ra từ truyện tranh, BiVACOR thực sự là một trái tim nhân tạo bằng titan có khả năng hoạt động hiệu quả. Thiết bị này được phát triển như một giải pháp thay thế cho việc hiến tặng tim, nhưng ban đầu được sử dụng như một phương án tạm thời cho bệnh nhân cần ghép tạng.
Theo các nhà sáng chế và đại diện Bệnh viện St. Vincent ở Sydney, BiVACOR vừa đánh dấu một cột mốc quan trọng khi giúp một bệnh nhân sống sót hơn 100 ngày. Thậm chí, anh còn được xuất viện tạm thời trong khi thiết bị vẫn tiếp tục bơm máu duy trì sự sống.
Lịch sử hình thành BiVACOR
Câu chuyện về BiVACOR bắt đầu từ năm 2001, khi kỹ sư sinh học Daniel Timms – con trai của một thợ sửa ống nước – bắt đầu nghiên cứu cách mô phỏng hệ tuần hoàn con người bằng những vật liệu đơn giản. Ban đầu, ông thử nghiệm với các ống và van nhựa, nhưng sau 25 năm nghiên cứu, Timms đã phát triển thành công BiVACOR – một trái tim titan có thể hoạt động mà không cần van cơ học.
Điểm đặc biệt của thiết bị này nằm ở rotor từ tính quay trong hai khoang mà không chạm vào khung titan, giúp loại bỏ nguy cơ mài mòn hay hư hỏng – một vấn đề thường gặp ở các thiết bị tim cơ học truyền thống.
BiVACOR nặng khoảng 0,68 kg và có thể cấy ghép cho cả nam, nữ và trẻ em từ 12 tuổi trở lên. Thiết bị này được cấp năng lượng bởi một pin gắn bên ngoài, thường đặt ở vùng bụng bệnh nhân, giúp duy trì hoạt động liên tục của trái tim nhân tạo. Nhờ thiết kế tiên tiến, BiVACOR có thể cung cấp đủ lưu lượng máu ngay cả khi bệnh nhân tham gia các hoạt động thể chất cường độ cao. Điều này cho thấy thiết bị không chỉ là một giải pháp tạm thời trong quá trình chờ ghép tim mà còn có tiềm năng trở thành một lựa chọn thay thế tim lâu dài.
BiVACOR và những thành công đáng chú ý
Năm 2024, các bác sĩ tại Mỹ và Úc đã thực hiện thành công ca cấy ghép BiVACOR cho 5 bệnh nhân. Trong đó, một người đàn ông ngoài 40 tuổi mắc bệnh suy tim giai đoạn nặng. Trước khi được cấy ghép, ông chỉ có thể đi vài bước ngắn trước khi kiệt sức. Tuy nhiên, sau ca phẫu thuật kéo dài sáu giờ, ông đã hồi phục, xuất viện và tiếp tục chờ đợi một trái tim hiến tặng. Đến đầu tháng 3, ông đã nhận được tim từ người hiến và hiện tại, ông đang trong quá trình hồi phục rất tốt.
Bác sĩ phẫu thuật tim Paul Jansz, người tham gia vào ca phẫu thuật, chia sẻ: "Suy tim giết chết gần 5.000 người Úc mỗi năm. Chúng tôi đã làm việc không ngừng nghỉ để đạt được khoảnh khắc này và rất tự hào khi là đội ngũ đầu tiên tại Úc thực hiện thành công ca phẫu thuật này."
Tương lai của BiVACOR: Hướng đến sự thay thế lâu dài
Mặc dù BiVACOR vẫn chưa được đưa vào sản xuất đại trà, nhưng các chuyên gia kỳ vọng rằng thiết bị này sẽ được triển khai rộng rãi trong tương lai gần. Dự kiến vào cuối năm 2025, bốn thiết bị BiVACOR khác sẽ được sử dụng tại Úc. Hơn nữa, các nghiên cứu cho thấy rằng BiVACOR có thể không chỉ là một giải pháp tạm thời mà còn có thể trở thành một phương án thay thế lâu dài cho trái tim người. Điều này sẽ tạo ra một cuộc cách mạng trong điều trị suy tim, giúp hàng triệu bệnh nhân có cơ hội sống sót lâu hơn và cải thiện chất lượng cuộc sống.
BiVACOR là một minh chứng rõ ràng cho sự tiến bộ vượt bậc trong y học, mang lại hy vọng cho những bệnh nhân mắc bệnh suy tim và đang chờ đợi ghép tim. Với khả năng duy trì sự sống cho bệnh nhân trong hơn 100 ngày, thiết bị này không chỉ giúp cứu sống các bệnh nhân trong thời gian chờ đợi mà còn có thể thay thế trái tim người trong tương lai.
Andrew Paul là một biên tập viên của
Popular Science (PopSci). Bài viết được đăng trên PopSci vào ngày 14/3/2025.
Popular Science (PopSci) là tạp chí khoa học lâu đời của Mỹ, ra đời năm 1872, chuyên phổ biến kiến thức khoa học và công nghệ theo cách dễ hiểu. Tạp chí tập trung vào các chủ đề như đổi mới công nghệ, vũ trụ, y học và môi trường, giúp độc giả không chuyên tiếp cận các tiến bộ khoa học một cách trực quan và sinh động.
