Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Ecology & Evolution đã phân tích dữ liệu của 162 loài xâm lấn và những thiệt hại tiềm tàng mà chúng có thể gây ra cho nhiều quốc gia.
Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng các loài ngoại lai xâm lấn là mối đe dọa nghiêm trọng đối với đa dạng sinh học, các dịch vụ hệ sinh thái và nền kinh tế. Theo một ước tính, chúng đã góp phần vào 60% các vụ tuyệt chủng được ghi nhận trên toàn cầu.
Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cho biết, những ước tính trước đó về thiệt hại tài chính do các loài xâm lấn gây ra chỉ dựa trên một số ít chi phí được ghi nhận từ một phạm vi hạn chế các quốc gia.
Nghiên cứu mới nhất này đã tổng hợp các chi phí ước tính (bao gồm cả thiệt hại nông nghiệp) ở cấp quốc gia của 162 loài xâm lấn, đồng thời kết hợp với các mô hình phân bố của chúng trên toàn cầu.
Phân tích này đã lập bản đồ tác động của các loài như muỗi vằn châu Á, cây thanh thất (tree of heaven) và ễnh ương bò Mỹ. Đồng thời, nghiên cứu cũng ước tính chi phí tài chính phát sinh từ sự lan rộng của chúng ở các quốc gia khác, bao gồm 78 quốc gia mà trước đây không có dữ liệu như Bangladesh, Costa Rica, và Ai Cập.
Kết quả cho thấy, trong giai đoạn nghiên cứu, các loài thực vật xâm lấn đã gây thiệt hại 926 tỷ USD cho các nền kinh tế quốc gia, theo sau là động vật chân đốt với 830,29 tỷ USD. Động vật có vú xâm lấn gây thiệt hại 263,35 tỷ USD, các loài chim khoảng 101,36 tỷ USD, động vật thân mềm 16,31 tỷ USD và cá là 3,47 tỷ USD.
Xét trên mỗi km vuông, lợn rừng được ước tính là loài gây gánh nặng kinh tế lớn nhất với hơn 121.000 USD, tiếp theo là ngỗng Canada với hơn 62.000 USD.
Nghiên cứu cũng chỉ ra các loài thực vật gây thiệt hại nặng nề nhất bao gồm cốt khí củ Nhật Bản (Japanese knotweed), bông ổi (West Indian lantana) và chua me đất quần đảo Canary (Canary Islands sorrel).
Nhìn chung, kết quả mới nhất cho thấy sự chênh lệch lên tới 17 lần so với các ước tính trước đó về tác động của các loài ngoại lai.
Châu Âu là khu vực chịu tác động tiềm ẩn cao nhất từ các cuộc xâm lấn sinh học, lên tới 1.584 tỷ USD, chiếm 71,45% tổng chi phí toàn cầu.
Trong số các quốc gia, nghiên cứu phát hiện Vương quốc Anh có chi phí ước tính do các loài xâm lấn cao nhất, hơn 1.300 tỷ USD. Các nhà nghiên cứu cho biết: “Xét theo khu vực, châu Âu, bờ Đông Trung Quốc, cùng bờ Đông và bờ Tây Hoa Kỳ là những nơi bị ảnh hưởng nặng nề.”
“Những kết quả này đặt chi phí tài chính do các cuộc xâm lấn sinh học gây ra ở một quy mô tương đương với thiệt hại toàn cầu từ các hiện tượng thời tiết cực đoan do biến đổi khí hậu.”
Vishwam Sankaran là biên tập viên của The Independent. Bài viết được đăng tải trên The Indepentdent ngày 26/05/2025.
The Independent là một trong những nhật báo quốc gia trẻ nhất của Anh. Được thành lập vào năm 1986, The Independent nổi tiếng với những bài báo chuyên sâu, điều tra, phân tích về các vấn đề chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa, khoa học, và công nghệ, cả trong nước và quốc tế. The Independent có lượng độc giả lớn và có tầm ảnh hưởng đáng kể trong dư luận Anh và quốc tế.
Biên dịch: Như Ý
