Một nhóm các nhà khảo cổ học vừa công bố một phát hiện đặc biệt về hơn 300 hiện vật cổ đại, được cho là từ ít nhất sáu kho báu khác nhau, được chôn cất trên đỉnh núi lửa đã tắt tại Hungary. Những hiện vật này bao gồm vũ khí, hạt amber, và ngà lợn rừng, giúp mở ra những hiểu biết sâu sắc về các tập quán chôn giấu tài sản của người xưa, từ thời kỳ đồ đồng muộn đến đồ sắt.
Các cuộc khai quật diễn ra tại Somló, một khu vực nổi tiếng với nghề trồng nho, nằm trên sườn một ngọn núi lửa đã tắt ở miền Tây Hungary. Đây cũng là một phần trong dự án nghiên cứu lớn của Viện Khảo cổ học Quốc gia thuộc Trung tâm Bộ sưu tập Công cộng Bảo tàng Quốc gia Hungary. Theo các nhà nghiên cứu, những kho báu này có niên đại từ cuối thời kỳ đồ đồng (1450–800 TCN) đến đầu thời kỳ đồ sắt (800–450 TCN).
Phát hiện này đặc biệt quan trọng vì nó mang đến cái nhìn sâu sắc về sự chuyển giao giữa hai thời kỳ quan trọng trong lịch sử nhân loại: từ đồ đồng sang đồ sắt. Trong khi thời kỳ đồ đồng chứng kiến sự thịnh vượng của các nền văn minh lớn, thì sự chuyển sang đồ sắt không chỉ đánh dấu sự thay đổi trong công cụ mà còn ảnh hưởng sâu rộng đến các nền văn hóa, kinh tế và xã hội thời bấy giờ.
Một trong những phát hiện đáng chú ý trong lần khai quật này là đầu giáo kiểu Alpine, một món đồ có thiết kế tinh xảo. Bên cạnh đó, các nhà khảo cổ cũng phát hiện ra vải và da còn sót lại, cùng với vô số hiện vật khác có liên quan đến nghề làm đồng. Tuy nhiên, không phải lần khai quật này là lần đầu tiên phát hiện các hiện vật ở khu vực này.
Somló, với lịch sử lâu đời về sản xuất rượu vang, đã thu hút sự chú ý của các nhà khảo cổ từ thế kỷ 19, khi nông dân bắt đầu vô tình phát hiện ra các hiện vật trên đỉnh đồi. Tuy nhiên, do thiếu sự ghi chép chính thức từ những phát hiện này, các nhà nghiên cứu hiện chỉ có thể phỏng đoán về vị trí và quy mô các kho báu trước đó.
Các phát hiện mới từ các kho báu cổ đại này cung cấp một cái nhìn rõ ràng về các tập quán chôn giấu tài sản trong thời kỳ cổ đại. Theo các nhà nghiên cứu, hành động chôn giấu tài sản trong khu vực này là "có chủ ý và phức tạp", thể hiện những đặc trưng văn hóa đặc biệt trong cách thức bảo vệ tài sản trước sự xâm lược hoặc thậm chí là để dâng cúng các vị thần. Những kho báu mới sẽ được kết hợp với các phát hiện trước đó, giúp cung cấp một bức tranh toàn diện hơn về lịch sử và văn hóa của khu vực này.
Một trong sáu kho báu mới được phát hiện, được gọi là “Kho Báu V”, được cho là sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc hiểu rõ hơn về sự chuyển tiếp giữa thời kỳ đồ đồng và đồ sắt. Theo các nhà nghiên cứu, việc xác định niên đại của các hiện vật từ kho báu này có thể cung cấp một cái nhìn rõ ràng hơn về thời kỳ chuyển giao này, đặc biệt là qua việc sử dụng phương pháp phóng xạ cacbon đối với các vật liệu khảo cổ học động vật liên quan.
Các phát hiện tại Somló không chỉ cung cấp thông tin quý giá về một thời kỳ lịch sử quan trọng mà còn mở ra cơ hội mới cho các nghiên cứu khảo cổ trong tương lai. Các nhà nghiên cứu hy vọng rằng qua việc phân tích các kho báu này, họ sẽ có thể đưa ra các kết luận chính xác hơn về những thay đổi trong xã hội, văn hóa và kinh tế của khu vực trong thời kỳ chuyển tiếp từ đồ đồng sang đồ sắt.
Emma Frederickson là biên tập viên thực tập tại Popular Mechanics. Bài viết được đăng trên Popular Mechanics vào ngày 07/05/2025.
Popular Mechanics là một tạp chí nổi tiếng của Mỹ, được xuất bản lần đầu tiên vào năm 1902. Tạp chí này chuyên về các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và các xu hướng đổi mới trong các ngành nghề khác nhau. Nội dung của Popular Mechanics bao gồm các bài viết về công nghệ mới, phát minh, cải tiến kỹ thuật, cũng như các chủ đề liên quan đến đời sống, xe cộ, vũ trụ, điện tử, và năng lượng.
Biên dịch: Thu Hoài
