Không phải bí mật rằng ngành công nghệ ở châu Âu đang đối mặt với vấn đề lớn về bình đẳng giới. Nam giới chiếm ưu thế tuyệt đối trong việc lãnh đạo các công ty trong ngành này, trong khi những người sáng lập nữ phải vật lộn để huy động vốn từ các quỹ đầu tư mạo hiểm. Hơn nữa, khoảng cách lương giữa nam và nữ vẫn còn rất rõ rệt. Sự mất cân bằng này càng trở nên rõ nét hơn trong lĩnh vực công nghệ sâu, nơi mà khoa học và công nghệ (STEM) chiếm ưu thế.
Theo một báo cáo mới từ dự án GENDEX do EU tài trợ, phụ nữ hiện đang lãnh đạo chỉ 22% các công ty công nghệ sâu ở châu Âu. Việc huy động vốn đối với các công ty này vẫn là một thách thức lớn, với các công ty do phụ nữ lãnh đạo phải mất tới sáu tháng lâu hơn để ký kết thỏa thuận đầu tiên. Trong suốt thập kỷ qua, các công ty do nữ sáng lập chỉ huy động được ít hơn 1,8 lần so với các công ty do nam giới đứng đầu. Thậm chí, những công ty này, dù được tài trợ, cũng phải đối mặt với các điều khoản kém thuận lợi hơn.
Sự bất bình đẳng giới trong lĩnh vực công nghệ sâu không chỉ kìm hãm sự đổi mới sáng tạo mà còn hạn chế sự đa dạng trong tư duy, từ đó làm giảm khả năng thúc đẩy sự phát triển bền vững. Nó cũng đang đẩy hàng trăm tỷ euro doanh thu tiềm năng ra ngoài tầm với.
Dữ liệu từ báo cáo GENDEX chỉ ra rằng các công ty công nghệ sâu do phụ nữ lãnh đạo đã tạo ra hơn 11% tổng giá trị huy động tại các giao dịch không phải IPO trong suốt thập kỷ qua, một con số đáng kể nhưng không tương xứng với tầm ảnh hưởng. Tuy nhiên, những công ty này chỉ chiếm vỏn vẹn 0,6% trong tổng số giao dịch, làm nổi bật sự khác biệt về giá trị mà phụ nữ mang lại khi họ được tạo điều kiện lãnh đạo.
Nếu các công ty do phụ nữ lãnh đạo có thể chiếm tỷ lệ lớn hơn ở giai đoạn thoái vốn — cả IPO và không phải IPO — trong suốt thập kỷ qua, chúng ta có thể đã thấy thêm 198,8 tỷ euro giá trị bổ sung được tạo ra, theo GENDEX. "Dữ liệu này rõ ràng chỉ ra rằng chúng ta cần một sự thay đổi cấu trúc," bà Tanya Suarez, Chủ tịch GENDEX và CEO của công ty tư vấn BlueSpecs, đồng thời là người sáng lập tăng tốc công nghệ IoT Tribe, cho biết. "Điều này không chỉ là yêu cầu công bằng trong việc đại diện cho phụ nữ, mà bằng chứng đã chứng minh rằng một hệ sinh thái cân bằng giới sẽ mang lại kết quả tốt nhất."
Hạn chế tài năng công nghệ sâu ở châu Âu
Mặc dù phụ nữ chiếm 42% số sinh viên tốt nghiệp các ngành STEM ở châu Âu, tỷ lệ đại diện của họ lại giảm mạnh trong lực lượng lao động. Báo cáo GENDEX cho thấy phụ nữ chỉ chiếm 24% số người nộp đơn xin cấp bằng sáng chế, làm nổi bật tình trạng mất mát tài năng, kìm hãm tiềm năng phát triển của công nghệ sâu.
"Việc khai thác nguồn tài năng đa dạng của châu Âu trong các lĩnh vực công nghệ và đầu tư một cách toàn diện và hiệu quả là điều thiết yếu nếu chúng ta muốn tận dụng tối đa thế mạnh về đổi mới sáng tạo của mình," ông Stéphane Ouaki, trưởng phòng tại Hội đồng Đổi mới Sáng tạo châu Âu, cơ quan tài trợ cho báo cáo, chia sẻ.
Sự mất cân bằng giới tính trong lĩnh vực công nghệ sâu phản ánh những vấn đề giới tính sâu rộng trong xã hội. Không có giải pháp nhanh chóng — để khắc phục điều này, cần có một sự thay đổi toàn diện từ giáo dục, đầu tư đến văn hóa nơi làm việc.
Tuy nhiên, GENDEX đưa ra bốn khuyến nghị quan trọng để giải quyết vấn đề. Thứ nhất, các nhà đầu tư cần yêu cầu các công ty báo cáo về sự đa dạng giới tính trước khi phân bổ vốn. Thứ hai, cần phân bổ nhiều nguồn tài chính hơn cho các đội ngũ do phụ nữ lãnh đạo, vì các nghiên cứu đã chỉ ra rằng họ mang lại kết quả tốt hơn.
Thứ ba, cần có sự hỗ trợ pháp lý và tài chính mạnh mẽ hơn để giúp phụ nữ bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Cuối cùng, các khoản đầu tư công của chính phủ nên yêu cầu các danh mục đầu tư cân bằng giới tính để đảm bảo tính minh bạch trong việc sử dụng nguồn lực công.
Siôn Geschwindt là phóng viên chuyên về khí hậu và năng lượng tại TNW. Bài đăng trên TNW ngày 04/03/2025.
The Next Web (TNW) là một nền tảng nổi bật chuyên cung cấp thông tin về công nghệ mới và các công ty khởi nghiệp tại Châu Âu, đồng thời tổ chức các hội nghị thường niên về đổi mới sáng tạo.
Biên dịch: Hà Linh
