Việc gây ảnh hưởng lên các quyết định nhân sự quân đội của Bành Lệ Viện có những nguyên nhân sâu xa.
Để hiểu được điều này, chúng ta cần quay lại đầu thập niên 2000, khi Tập vẫn còn là quan chức cấp cao của tỉnh Chiết Giang. Câu chuyện bắt đầu từ những người tiền nhiệm của Tập, Hồ Cẩm Đào và Giang Trạch Dân. Dù đã trao cho Hồ chức vụ Tổng Bí thư vào năm 2002 và Chủ tịch nước vào năm 2003, Giang vẫn giữ chức Chủ tịch Quân ủy Trung ương mãi cho đến năm 2004. Bằng cách không từ bỏ chức vụ hàng đầu quân đội, Giang vẫn tiếp tục là nhà lãnh đạo tối cao của Trung Quốc trên thực tế.
Một trong những điểm đến yêu thích của Giang là khu vực xung quanh Tây Hồ, một danh lam thắng cảnh và là Di sản Thế giới được UNESCO công nhận ở Hàng Châu, thủ phủ tỉnh Chiết Giang. Ông có thói quen tổ chức những bữa tiệc nhỏ ở đó.
Các ca sĩ ngôi sao của Đoàn Văn công từng được mời tham dự những sự kiện như vậy. Ca sĩ mà Giang yêu thích không phải là Bành, nhưng là một nữ ca sĩ cũng nổi tiếng không kém.
Nữ ca sĩ này đã mời bà Bành Lệ Viện đến dự tiệc. Đương nhiên, Bành đã kể lại cho chồng biết về sự kiện này và họ đã tham dự cùng nhau.
Trước đó, Giang không biết rõ về Tập nhưng nhờ bữa tiệc này ông đã hiểu hơn về Tập. Mối liên hệ giữa hai người – do Bành tạo điều kiện – sẽ tiếp tục đóng một vai trò cực kỳ quan trọng giúp đưa Tập trở thành nhà lãnh đạo hàng đầu của Trung Quốc vào năm 2012.
Bành cũng có những đóng góp đằng sau hậu trường cho chính sách ngoại giao của Tập, đặc biệt là đối với Nhật Bản.
Tháng 11/2009, vợ của Phó Chủ tịch Tập khi đó đã đến Nhật Bản để tham dự một loạt các buổi biểu diễn kinh kịch Trung Quốc của Đoàn Văn công thuộc Tổng cục Chính trị Quân Giải phóng.
Vở “Vịnh Hoa Mộc Lan” đã được ra mắt tại Nhật Bản tại Đại học Gakushuin ở Tokyo. Các nghệ sĩ từ Nhật Bản và Trung Quốc đã tham gia diễn xuất và Bành chính là giám đốc nghệ thuật của đoàn kịch Trung Quốc.
Để kết thúc màn trình diễn, Bành, một giọng nữ soprano, đã song ca bài hát tiếng Nhật “Shiki no Uta” (Khúc ca bốn mùa) với nữ ca sĩ Nhật Bản Yoko Seri. Bành đã vừa hát vừa cầm một tờ giấy ghi chú để tránh nhầm lời.
Đây là buổi biểu diễn ca hát ở nước ngoài cuối cùng của Bành và nó sẽ đi vào lịch sử khi Thiên hoàng Naruhito, lúc đó vẫn còn là thái tử, đã bí mật tham dự.
Vào thời điểm đó, có sự phản đối mạnh mẽ trong Nội chính cung Nhật Bản đối với việc đương kim thái tử – người vốn là cựu sinh viên của Đại học Gakushuin – đến xem buổi biểu diễn của một đoàn kịch trực thuộc quân đội Trung Quốc với tư cách chính thức. Vì vậy, thái tử đã quyết định ẩn danh và các khán giả khác hoàn toàn không biết gì về sự hiện diện của ông.
Theo một người biết về sự kiện ngày hôm ấy, thái tử cũng đã gặp gỡ và trò chuyện với Bành.
Khoảng một tháng sau, vào tháng 12/2009, Phó Chủ tịch Tập đã đến thăm Nhật Bản và gây chú ý khi tiếp kiến Thiên hoàng Akihito, người hiện đã là Thái thượng Thiên hoàng.
Việc sắp xếp cuộc gặp giữa Tập và Thiên hoàng Akihito lúc bấy giờ đã được thực hiện vào phút chót. Nó diễn ra bất chấp việc Trung Quốc đã không tuân thủ một quy định của Nhật Bản trong đó yêu cầu các quan chức nước ngoài phải xin phép trước ít nhất một tháng để được gặp Thiên hoàng.
Vào thời điểm đó, chính phủ do Đảng Dân chủ Nhật Bản lãnh đạo đã phớt lờ quy định này và cuộc gặp đã kéo dài hơn dự kiến do Tập và Thiên hoàng rất vui khi thảo luận về văn hóa.
Ở Trung Quốc, chuyến thăm Nhật Bản của Tập – đặc biệt là “cuộc gặp ngoại lệ đặc biệt” của ông với Thiên hoàng – được coi là một thành công lớn. Bản thân Tập cũng rất phấn khởi.
Nhưng chuyến thăm Nhật Bản của ông có thể đã không diễn ra tốt đẹp nếu không có sự hỗ trợ của người bạn đời trung thành. Khi nhìn lại, cuộc gặp giữa Thái tử Naruhito và Bành và cuộc gặp sau đó giữa Thiên hoàng Akihito và Tập có mối liên hệ chặt chẽ với nhau.
Giờ đây, người ta lại một lần nữa chú ý đến nữ ca sĩ đã trở thành đệ nhất phu nhân, một sĩ quan quân đội tại ngũ mà Tập vô cùng tin tưởng nhờ những đóng góp đằng sau hậu trường trong quá khứ của bà cho các chương trình nghị sự chính trị và ngoại giao trong nước của ông.
Thậm chí có thể nói Bành là sĩ quan quân đội duy nhất mà Tập có thể thực sự tin tưởng. Và đó là một tình huống mong manh và nguy hiểm.
Sau khi khai trừ hai cựu Bộ trưởng Quốc phòng mà mình lựa chọn, Tập bận rộn chuẩn bị cho Hội nghị Trung ương Ba, một sự kiện sẽ được cộng đồng quốc tế theo dõi chặt chẽ.
Hội nghị này thường đặt ra các chính sách kinh tế trung và dài hạn quan trọng của Trung Quốc. Nhưng lần này có thể có một tiếng trống thầm lặng giữ nhịp cho các hoạt động chính trị – đó chính là lòng trung thành với Tập, nhà lãnh đạo đầy quyền lực đang lãnh đạo đảng, quân đội, và nhà nước.
Katsuji Nakazawa là nhà báo và biên tập viên cấp cao của Nikkei, hiện sinh sống tại Tokyo. Ông đã dành bảy năm làm phóng viên thường trú ở Trung Quốc và sau đó trở thành trưởng văn phòng Trung Quốc. Ông đã nhận Giải Nhà báo Quốc tế Vaughn-Ueda năm 2014.
Bài báo đăng trên Nikkei Asia.
