Mới đây, người đồng sáng lập Microsoft đã có cuộc gặp với Hội đồng An ninh Quốc gia và các nghị sĩ lưỡng đảng để thảo luận về tầm quan trọng của viện trợ quốc tế từ Mỹ đối với việc cứu sống hàng triệu người và bảo vệ sức khỏe, an ninh nước Mỹ.
Người phát ngôn Quỹ Gates cho biết: “Bill vừa đến Washington D.C. để gặp gỡ các nhà hoạch định chính sách, nhấn mạnh tác động cứu người của viện trợ quốc tế từ Mỹ và kêu gọi xây dựng một chiến lược bảo vệ nhóm dân số dễ tổn thương nhất trên toàn cầu, đồng thời giữ gìn an ninh và sức khỏe cho nước Mỹ.”
Trong các cuộc thảo luận, Gates khẳng định rằng Quỹ Gates không thể thay thế vai trò của ngân sách liên bang. Ban giám đốc Quỹ Gates cũng từng công khai cho biết không một tổ chức phi lợi nhuận nào có khả năng làm điều đó. Năm ngoái, ngân sách của Quỹ Gates là 8,6 tỷ USD — chỉ bằng một phần nhỏ so với khoản viện trợ nước ngoài mà chính quyền Trump đã cắt giảm.
Động thái của Bill Gates diễn ra sau khi chính quyền Tổng thống Donald Trump và Bộ Năng suất Chính phủ tiến hành giải thể Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID).
Ngày 18/3 , một thẩm phán liên bang đã phán quyết rằng việc tìm cách đóng cửa USAID “có khả năng vi phạm Hiến pháp ở nhiều điểm” và tạm thời cấm bộ phận do Elon Musk dẫn đầu tiếp cận hệ thống dữ liệu hay thực hiện bất kỳ công việc nào liên quan đến việc giải thể cơ quan này. Hiện chưa rõ khi nào chính quyền Trump sẽ khôi phục hoạt động của USAID. Các đợt cắt giảm trước đó từng khiến nhiều dịch vụ y tế và nhân đạo thiết yếu cho hàng triệu người bị đình trệ, bao gồm việc cắt bỏ 54 tỷ USD hợp đồng viện trợ nước ngoài.
Theo phân tích của Vox, Mỹ hiện tài trợ tới 70% nỗ lực toàn cầu chống HIV/AIDS. Một bài báo gần đây của The New York Times cho biết, việc mất đi Chương trình Cứu trợ Khẩn cấp của Tổng thống Hoa Kỳ về AIDS (PEPFAR) đã khiến một bé trai 10 tuổi ở Nam Sudan tử vong. Báo cáo cũng cảnh báo rằng, nếu Mỹ ngừng hỗ trợ viện trợ nước ngoài cho việc phòng ngừa và điều trị HIV, có thể sẽ có tới 1,65 triệu người tử vong chỉ trong vòng một năm. Ngày 17/3, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng xác nhận rằng việc gián đoạn viện trợ từ Mỹ đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến nguồn cung thuốc điều trị HIV tại 8 quốc gia.
Theo nguồn tin từ Reuters, hiện có 30 dự án thuộc PEPFAR đang bị đưa vào danh sách xem xét cắt giảm dưới sự giám sát của Bộ Ngoại giao Mỹ do Marco Rubio đứng đầu.
Tuần trước, Đại học Johns Hopkins cho biết tổ chức y tế toàn cầu phi lợi nhuận Jhpiego — chuyên phòng chống HIV, sốt rét, lao và các bệnh nguy hiểm khác — đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng và buộc phải thu hẹp phần lớn hoạt động liên quan đến các khoản tài trợ.
Kể từ khi thành lập vào năm 2000, Quỹ Gates đã cam kết hàng trăm triệu USD cho nghiên cứu sốt rét, HIV và bệnh hồng cầu hình liềm. Trên trang web chính thức, Quỹ cho biết: “Tính đến nay, chúng tôi đã cam kết hơn 3 tỷ USD dưới dạng tài trợ cho các tổ chức hoạt động về HIV trên toàn thế giới và gần 3 tỷ USD cho Quỹ Toàn cầu Phòng chống AIDS, Lao và Sốt rét.”
Trong cuộc gặp với các quan chức Mỹ, nguồn tin cho biết Bill Gates đã đặc biệt tập trung vào việc cứu các dự án phù hợp với mục tiêu của Quỹ và thúc giục chính quyền tiếp tục ủng hộ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Trước đó, ông Trump đã ký sắc lệnh bắt đầu tiến trình rút Mỹ ra khỏi WHO ngay trong ngày đầu nhiệm kỳ thứ hai. Tổng giám đốc WHO, ông Tedros Adhanom Ghebreyesus, cũng đã kêu gọi Mỹ xem xét lại quyết định rút tài trợ cho các chương trình viện trợ quốc tế.
Ông Tedros nói tại Geneva: “Chính phủ Mỹ trong nhiều năm qua đã vô cùng hào phóng. Dĩ nhiên, Mỹ có quyền quyết định mình sẽ hỗ trợ điều gì và ở mức độ nào. Nhưng đồng thời, Mỹ cũng có trách nhiệm đảm bảo rằng nếu rút viện trợ, thì việc đó phải được thực hiện một cách có trật tự và nhân văn, giúp các quốc gia tìm kiếm được nguồn tài trợ thay thế.”
Julia Musto là phóng viên khoa học và khí hậu của The Independent tại Mỹ. Bài viết được đăng trên trang The Independent vào ngày 18/03/2025.
The Independent là một tờ báo trực tuyến uy tín có trụ sở tại Vương quốc Anh, được thành lập vào năm 1986. Ban đầu hoạt động dưới dạng báo in, đến năm 2016, The Independent chuyển hoàn toàn sang nền tảng kỹ thuật số, trở thành một trong những tờ báo điện tử có ảnh hưởng hàng đầu thế giới.
