Apple đã trở thành một trong những công ty có giá trị nhất thế giới kể từ năm 2010. Lý do công ty được định giá cao như vậy rất đơn giản: Công ty sản xuất các sản phẩm phổ biến với biên lợi nhuận cao. Tuy nhiên, một độc giả tò mò đào sâu hơn một chút sẽ tìm thấy những sai lầm và những CEO bị lật đổ, cùng nhiều điều khác nữa.
Từ Apple I đến Steve Jobs 2.0
Để hiểu được lý do tại sao Apple lại thành công đến vậy, chúng ta cần nhìn lại nguồn gốc và lịch sử của công ty, từ chiếc máy tính Apple đầu tiên (Apple I chỉ là một bo mạch chủ không có màn hình hoặc bàn phím) cho đến chiếc iWatch mới nhất.
Apple được thành lập bởi Steve Jobs và Steve Wozniak. Công ty bắt đầu kinh doanh máy tính bộ với Apple I. Đợt sản xuất ban đầu này được ưa chuộng như một món đồ sưu tầm nhưng chủ yếu được nhớ đến vì đã giúp công ty có đủ vốn để xây dựng Apple II vào năm 1977, cùng năm Apple chính thức thành lập. Wozniak chủ yếu chế tạo cả hai máy tính này và Jobs phụ trách mảng tiếp thị.
Apple II thúc đẩy doanh thu của công ty cho đến giữa những năm 1980 mặc dù phần cứng vẫn giữ nguyên. Apple đã thử các bản cập nhật như Apple III và Apple Lisa nhưng chúng không được ưa chuộng về mặt thương mại. Apple II vẫn bán được nhưng Apple với tư cách là một công ty đã gặp rắc rối khi những năm 1980 bắt đầu.
Việc phát hành Macintosh năm 1984 là một bước tiến vượt bậc của Apple nhưng IBM đã bắt kịp trong những năm giữa Apple II và Macintosh. Doanh thu đáng thất vọng từ Macintosh và những cuộc đấu tranh nội bộ để giành quyền kiểm soát đã khiến hội đồng quản trị của Apple sa thải Jobs để ủng hộ John Sculley. Tuy nhiên, một số nguồn tin cho biết Jobs đã quyết định rời đi.
Jobs làm việc tại NeXT Inc. sau khi rời Apple. Apple bắt đầu phát triển các dòng sản phẩm của mình dưới thời Sculley, người giữ chức CEO của Apple cho đến năm 1993.
Apple đã có sự tăng trưởng mạnh mẽ trong những năm đó. Công ty đã tạo ra các sản phẩm mới, bao gồm máy in laser, Macintosh Portable, PowerBooks và Newton. Các sản phẩm của công ty tiếp tục được bán với giá cao nên biên lợi nhuận rất hào phóng đối với Apple và dẫn đến kết quả thu được tài chính mạnh mẽ. Tuy nhiên, những chiếc máy tính chạy Windows rẻ hơn đã phục vụ một thị trường trung bình lớn hơn nhiều trong cùng thời kỳ, trong khi Windows cũng được hưởng lợi từ bộ xử lý Intel mạnh mẽ. Apple dường như đang trì trệ khi so sánh.
Hai giám đốc điều hành, Michael Spindler và Gil Amelio, đã không thể đảo ngược tình thế trước sự lan rộng không ngừng của các hệ điều hành chạy trên Microsoft. Windows đang trở thành tiêu chuẩn của ngành và Apple Macintosh đang cho thấy dấu hiệu của tuổi tác. Cuối cùng, Amelio đã bắt đầu giải quyết một số vấn đề này bằng cách mua NeXT Inc., công ty do không ai khác ngoài người sáng lập Apple Steve Jobs điều hành.
Tổng giám đốc điều hành và cơ hội thứ hai
Apple đã hoặc là sự phản ánh hoặc là phản ứng lại Steve Jobs kể từ thời Macintosh trở đi. Họ đã cố gắng tạo ra một cỗ máy trong Macintosh khiến việc tính toán trở nên đơn giản và thú vị. Jobs đã tạo ra một trải nghiệm người dùng có thể thuyết phục mọi người mua máy Mac.
Jobs tin rằng một sản phẩm thực sự mang tính cách mạng không thể phụ thuộc vào nhu cầu và mong muốn của khách hàng. Ông nghĩ rằng khách hàng không thể hiểu được giá trị của một sản phẩm cho đến khi họ sử dụng nó. Thật không may, Jobs đã đi trước thời đại 12 năm vào năm 1985.
Phần cứng đã bắt kịp tầm nhìn của ông về mọi thứ kỹ thuật số khi Jobs lật đổ Amelio và nắm quyền điều hành Apple một lần nữa vào năm 1997. Ông đã ra mắt iMac với một chiến dịch tiếp thị mạnh mẽ với khẩu hiệu "Think Different". Jobs thường được ghi nhận vì đã dành tiền bạc và thời gian cho tiếp thị nhưng tiếp thị và xây dựng thương hiệu tuyệt vời luôn là chìa khóa cho sự phát triển của Apple. Sự khác biệt thực sự giữa iMac và tất cả các sản phẩm trước đó là vẻ đẹp và thiết kế.
Nó không phải là một tháp và thiết lập màn hình như mọi PC khác trên thị trường. iMac trông gần giống như mũ bảo hiểm của một tay đua được chụp ảnh ở tốc độ cao. Nó là một vệt mờ đầy màu sắc quét ngược trở lại từ màn hình. iMac là máy tính đẹp nhất trên thị trường vào năm 1998. Đó là máy tính mà không ai biết họ muốn cho đến khi họ nhìn thấy nó. Nó thanh lịch và thân thiện với người dùng nhờ bản nâng cấp hệ điều hành.
Hệ sinh thái iEcosystem
iMac chỉ là khởi đầu khi Apple tung ra một loạt sản phẩm đình đám phản ánh sự tập trung mới của hãng vào sự thanh lịch và trải nghiệm người dùng. Chúng bao gồm iBook, iPod, iPhone, MacBook Air và iPad. iPod đã trở thành kẻ hủy diệt danh mục máy nghe nhạc MP3 và iPhone về cơ bản đã ra mắt và sau đó thống trị thị trường điện thoại thông minh. iPad bằng cách nào đó đã thuyết phục hàng triệu người rằng họ cần một màn hình khác để tiêu thụ nội dung.
Tất cả các thiết bị này được coi là tốt hơn về chất lượng và chắc chắn là về thiết kế so với các sản phẩm cạnh tranh. Jobs không ngừng nghỉ khi nói đến thiết kế và ông đã truyền bá toàn bộ nền văn hóa của Apple vào nghệ thuật thiết kế.
Ông đã đưa Apple trở lại với tính dễ sử dụng của nó. Sau vài phút sử dụng bánh xe trên iPod hoặc chạm vào các biểu tượng trên iPad, những hình thức điều khiển mới này đã trở thành một phần của sự đơn giản khiến Apple trở nên hấp dẫn. Mỗi bản cập nhật sản phẩm từ Apple đều được giới truyền thông và công chúng mong đợi ngoài những người hâm mộ mà công ty đã có ngay từ đầu.
Tất cả những sản phẩm này đã đưa Apple vào một mô hình kinh doanh mới là tạo ra một hệ sinh thái chặt chẽ về phần cứng, phần mềm và nội dung. Apple không tạo ra iTunes để trở thành một chương trình đơn giản cho người dùng chuyển MP3 vào iPod như nhiều sản phẩm của các nhà sản xuất khác. Thay vào đó, công ty đã tấn công vào khái niệm album bằng cách chia chúng thành các bài hát sẽ được bán riêng lẻ với giá chỉ bằng một phần nhỏ giá của toàn bộ album.
Quá trình tương tự cũng diễn ra với phần mềm. Nhiều chức năng máy tính phổ biến có thể được thực hiện trên thiết bị di động của Apple bằng các ứng dụng đơn giản có sẵn trên App Store của Apple.
Apple là công ty đầu tiên có bước tiến lớn vào nhiều thị trường này. Họ xây dựng sân vận động và đặt ra luật chơi. Apple được hưởng hoa hồng khi bạn trả tiền cho sách, phim, ứng dụng hoặc nhạc trên thiết bị Apple. Tất nhiên, hoạt động kinh doanh này không tạo ra nhiều doanh thu bằng việc bán iPhone hoặc iPad, nơi có mức tăng giá hào phóng hơn nhiều.
Nội dung mua qua Apple chính là thứ khiến nhiều người mua lại Apple khi thiết bị i của họ trở nên cũ kỹ. Nội dung của hệ sinh thái này mang lại lợi ích cho Apple trong cả ngắn hạn và dài hạn. Sự tích hợp với nội dung của bạn chính là thứ giữ chân bạn ở lại sau khi bạn chuyển sang Apple vì thiết kế hoặc tính đơn giản.
Thời kỳ hậu Jobs
Steve Jobs qua đời năm 2011 vì bệnh ung thư tuyến tụy. Ông giữ chức vụ CEO cho đến trước khi qua đời không lâu, khi ông trao lại quyền điều hành công ty cho Tim Cook.
Kỷ nguyên hậu Jobs tại Apple vẫn là một thành công theo hầu hết các tiêu chí. Apple vẫn tiếp tục là công ty công nghệ thống trị về cả thị phần và giá cổ phiếu.
Một số nhà phân tích cảm thấy rằng Apple đã trở nên chỉ lặp đi lặp lại trong các bản phát hành công nghệ của mình thay vì chuyển đổi mà không có Jobs là lực lượng sáng tạo. Apple Watch là bản phát hành chính của kỷ nguyên hậu Jobs. Công ty cũng đã tạo ra các thiết bị Apple TV và ra mắt dịch vụ phát trực tuyến video theo yêu cầu Apple TV+ để đi kèm.
Apple đã phụ thuộc rất nhiều vào chu kỳ sản xuất iPhone để thúc đẩy thành công về mặt tài chính khi không có sản phẩm mới mang tính đột phá. Những người chỉ trích cho rằng Apple đã mất đi lợi thế sáng tạo khi không có Steve Jobs lãnh đạo và đang dựa vào thương hiệu của mình để thúc đẩy doanh số.
Công ty vẫn sản xuất một số sản phẩm tốt nhất với hệ sinh thái tích hợp nhất nhưng khoảng cách giữa Apple và các đối thủ cạnh tranh như Samsung và Google không còn rõ rệt như trước nữa. Các công ty như Samsung ngày càng sẵn sàng dẫn đầu khi nói đến đổi mới sản phẩm trong một số danh mục.
Apple trong những năm 2020
Vốn hóa thị trường của Apple đạt đến đỉnh cao mới vào năm 2020 khi công ty đạt được một số thành công và đặt ra các mục tiêu mới cho tương lai. Doanh thu của công ty từ công nghệ đeo được như Apple Watch đã lập kỷ lục mới. Doanh thu từ dịch vụ của công ty cũng tăng lên mức cao kỷ lục trong cuộc khủng hoảng COVID năm 2020 khi các tùy chọn thanh toán không tiếp xúc như Apple Pay trở nên phổ biến hơn.
Apple cũng đã công bố hai thay đổi lớn đối với máy Mac vào năm 2020. Công ty bắt đầu chuyển đổi Mac từ bộ xử lý Intel sang chip do chính công ty thiết kế riêng. Các bộ xử lý này dựa trên bộ xử lý được sử dụng trong iPhone và iPad, giúp chúng tiết kiệm năng lượng hơn. Các chip này giúp máy tính xách tay của Apple có thời lượng pin dài hơn và sức mạnh xử lý mạnh hơn PC.
Apple cũng đang thay đổi macOS để các nhà phát triển có thể chạy ứng dụng iOS và iPadOS trên Mac mà không cần sửa đổi. Điều này mở rộng đáng kể số lượng ứng dụng có sẵn trên Mac và giúp nó cạnh tranh hơn với PC.
Ai là cổ đông tổ chức lớn nhất của Apple?
Vanguard Group là cổ đông tổ chức hàng đầu của Apple vào cuối quý 3 năm 2024. Tính đến ngày 30 tháng 9, Vanguard nắm giữ 1,35 tỷ cổ phiếu, chiếm 8,91% tổng số cổ phiếu đang lưu hành.
CEO của Apple là ai?
Tim Cook vẫn là CEO của Apple tính đến ngày 6 tháng 12 năm 2024. Forbes ước tính giá trị tài sản ròng của Cook là 2,3 tỷ đô la vào thời điểm đó.
Sản phẩm bán chạy nhất của Apple là gì?
Sản phẩm bán chạy nhất của Apple vẫn là iPhone tính đến quý 4 năm 2024. Sản phẩm này chiếm 48,69% tổng doanh thu.
Biên dịch: Như Ý
