Trong một cuộc thảo luận năm 2008 với Tiến sĩ George Athanassakos và các sinh viên tại Trường Kinh doanh Ivey thuộc Đại học Western Ontario, Buffett đã chỉ ra một bài học thực tế nhưng rất sâu sắc và quan trọng.
Một sinh viên hỏi "Làm sao ông có thể kiếm tiền mà không cần đầu tư nhiều tiền? Có khó để huy động tiền không?" Buffet trả lời, "Vâng, tôi đã không huy động tiền." Sau đó, ông tiếp tục, "Tôi đã mua cổ phiếu đầu tiên của mình khi tôi 11 tuổi. Tôi đã mua ba cổ phiếu của Citi Service Preferred. Tôi đã dành 5 năm để tiết kiệm 120 đô la. Tôi đã tiết kiệm tiền từ khi tôi 6 tuổi cho đến khi tôi 11 tuổi và đến lúc đó tôi đã có đủ tiền để mua ba cổ phiếu của một công ty."
Không có quỹ gia đình. Không có nhà đầu tư tư nhân. Chỉ có 5 năm vật lộn khi còn nhỏ.
Đến năm 20 tuổi, ông đã tích cóp được 9.800 đô la—mà không có bất kỳ chiến lược hay kế hoạch cố định nào. "Tôi không bị phụ thuộc vào bất kỳ triết lý nào", Buffett cho biết.
Sau đó là Geico, công ty sẽ thay đổi mọi thứ. "Cổ phiếu đầu tiên tôi mua mà tôi đã đầu tư rất nhiều (tôi đã đầu tư ¾ giá trị tài sản ròng của mình) là một cổ phiếu hiện có tên là Geico. Tôi rất hào hứng với công ty đó. Tôi chỉ tiếp tục tìm kiếm và không lo lắng. Tôi luôn thấy vui vẻ và ngay cả bây giờ. Bạn có thể vui vẻ làm việc với số tiền nhỏ hoặc số tiền lớn, tôi thích chơi trò chơi này."
Cụm từ đó, chơi trò chơi, chính là chìa khóa. Buffett không bắt đầu đầu tư để trở nên giàu có. Ông làm điều đó vì ông yêu thích nó.
"Tôi không cần phải giàu có để có cuộc sống tốt đẹp hơn hoặc để con cái tôi có cuộc sống tốt đẹp hơn ", ông nói.
Và khi ông trở về Omaha vào năm 1956, ông đã tiết kiệm được khoảng 175.000 đô la. "Lúc đó tôi nghĩ số tiền đó đủ để sống hết quãng đời còn lại của mình."
Nhưng tiền bạc không phải là thách thức duy nhất—mà là tuổi tác của ông. "Bảy nhà đầu tư của tôi không vui. Họ không tin vào trực giác của một người trẻ như tôi. Một người 21 tuổi thì biết gì về quản lý tiền bạc?"
Để làm dịu đi sự lo lắng của họ, Buffett đã làm một lộ trình khác thường: ông quản lý tiền của họ như thể đó là tiền của ông—và không cho họ biết họ sở hữu những gì. "Tôi đã nói với 7 người này rằng chúng ta sẽ tạo lập một quan hệ đối tác và tiền sẽ chảy theo cùng một cách chính xác nhưng họ sẽ không biết họ sở hữu những gì. Tôi sẽ đối xử với số tiền đó như thể đó là tiền của tôi”.
Chỉ trong vài năm, ông đã thành lập tới 11 quỹ hợp tác tương tự – tất cả đều được điều hành ngay từ phòng ngủ tại nhà ông. Không hề có một kế hoạch tổng thể hay một bản thiết kế kinh doanh bài bản nào. Đơn giản là Buffett chỉ làm những gì ông thấy hợp lý, ngày qua ngày.
Rồi ông chia sẻ một trong những câu nói để đời của mình: "Nếu các bạn ngẫm nghĩ kỹ, các bạn đang sống tốt hơn cả John D. Rockefeller. Muốn xem Super Bowl, bạn chỉ cần bật TV. Còn ông ấy [Rockefeller] muốn xem World Series, sẽ phải mất rất nhiều thời gian di chuyển, chưa kể không có điều hòa hay những tiện nghi tương tự."
Vấn đề không nằm ở sự giàu sang vật chất, mà là ở góc nhìn.
"Vấn đề không phải là làm giàu, mà là tìm thấy 'cuộc chơi' bạn yêu thích và sống một cuộc đời ý nghĩa."
Và trong một khoảnh khắc khiến cả khán phòng bất ngờ, Buffett chuyển hướng từ lời khuyên tài chính sang lời khuyên về cuộc sống.
"Điều quan trọng nhất là tìm được người bạn đời phù hợp," ông nói. "Nếu bạn chọn sai người, bạn sẽ phải hối tiếc và trải qua nhiều khổ đau. Nhưng nếu bạn chọn đúng người bạn đời, cuộc sống sẽ thật tuyệt vời."
Ông nhấn mạnh thêm: "Đó là quyết định quan trọng nhất bạn sẽ đưa ra. Nếu bạn đưa ra quyết định đúng đắn đó, tôi dám chắc bạn sẽ có một cuộc sống tốt đẹp."
Ngày nay, nhiều người tìm kiếm con đường tắt – vốn đầu tư mạo hiểm, IPO chóng vánh, hay những cơn sốt tiền điện tử. Nhưng câu chuyện của Buffett nhắc nhở chúng ta rằng sự giàu có bền vững được xây trên nền tảng của kiên nhẫn, đam mê và sự nhất quán – chứ không phải vốn liếng ban đầu. Ông không huy động vốn, ông nâng cao tiêu chuẩn của chính mình.
Và trong một thế giới quá chú trọng vào thành công bề ngoài, ông lại đề cao những thành công nội tại: một người bạn đời tốt, một công việc bạn yêu thích, và niềm vui được tiếp tục "cuộc chơi" – chứ không chỉ đơn thuần là kiếm tiền.
Hóa ra, lựa chọn giá trị nhất mà Buffett từng thực hiện không phải là một cổ phiếu nào cả. Đó chính là chiến lược cuộc đời của ông.
Jeannine Mancini là biên tập viên của Yahoo!Finance. Bài viết được đăng tải trên Yahoo!Finance vào ngày 28/3/2025.
Yahoo! Finance là một trong những nền tảng thông tin tài chính trực tuyến hàng đầu thế giới, cung cấp dữ liệu thị trường chứng khoán, tin tức kinh doanh, tài chính cá nhân, và các công cụ phân tích đa dạng. Ra đời từ năm 1997, thuộc sở hữu của Yahoo!, trang web này đã trở thành nguồn tham khảo quen thuộc cho hàng triệu nhà đầu tư cá nhân, chuyên gia tài chính, và các tổ chức trên toàn cầu.
Biên dịch: Như Ý
