Đó là hãng xe đang "nuốt chửng" thị phần của mọi đối thủ tại Trung Quốc, thị trường ô tô lớn nhất thế giới, và đang nhanh chóng giành lấy thị phần trên toàn cầu (tất nhiên là trừ Hoa Kỳ, do các rào cản thương mại lâu nay đối với hàng nhập khẩu Trung Quốc).
Vào thứ Hai, BYD báo cáo doanh thu 107 tỷ USD cho năm 2024 – lần đầu tiên vượt mốc 100 tỷ USD và cao hơn doanh thu hàng năm của Tesla khoảng 10 tỷ USD. Cột mốc này đạt được một tuần sau khi BYD giới thiệu hệ thống sạc mà họ nói sẽ giúp mẫu xe điện mới nhất của mình đi được 250 dặm (khoảng 402 km) chỉ sau 5 phút cắm sạc.
Cổ phiếu niêm yết tại Hồng Kông của BYD đã tăng hơn 50% trong năm nay.
Tuần lễ với hàng loạt tin tức bùng nổ của công ty Trung Quốc này có thể xem là một cú "úp rổ" khá hả hê nhắm vào CEO Tesla Elon Musk, người từng chế giễu ý tưởng coi BYD là đối thủ cạnh tranh và hiện là một nhân vật khá mất lòng dân vì mối liên hệ với chính quyền Trump. (Tin chúng tôi đi, chúng tôi đã làm khảo sát!)
Khoảnh khắc tỏa sáng của BYD đến đúng vào lúc Tesla đang trượt vào khủng hoảng.
Các nhà đầu tư Tesla đã bán tháo cổ phiếu của họ trong suốt 9 tuần liên tiếp, phần lớn là do những lý do kinh doanh thuần túy, bao gồm:
Doanh số toàn cầu lần đầu tiên sụt giảm vào năm ngoái và tình hình năm nay có vẻ không khá hơn.
Các đối thủ đang xâu xé thị phần của hãng, đặc biệt là ở Trung Quốc.
Các sản phẩm cốt lõi của Tesla đã không có những cập nhật đáng kể trong nhiều năm, và mẫu xe giá rẻ được hứa hẹn từ lâu vẫn chưa thành hiện thực.
Mặc dù Tesla là người tiên phong trong lĩnh vực xe điện, hãng đang tụt hậu so với Waymo của Google trong cuộc đua hướng tới xe tự lái.
Nhưng đó chưa phải là tất cả lý do.
Vai trò không chính thức của Musk như một "kẻ thực thi" cho Tổng thống Donald Trump đã biến thương hiệu Tesla – từng là lựa chọn yêu thích của giới cấp tiến có điều kiện – thành biểu tượng của phe cánh hữu Mỹ. Giá xe Tesla đã qua sử dụng đang lao dốc ngay cả khi sự quan tâm đến xe điện cũ nói chung đang tăng lên.
Nhà Trắng đã đáp lại bằng một loạt "chiêu trò" – sự ủng hộ trực tiếp của tổng thống trên Bãi cỏ phía Nam, Bộ trưởng Thương mại cổ súy cho cổ phiếu Tesla trên Fox News, FBI đe dọa buộc tội khủng bố những kẻ phá hoại xe Tesla – tất cả đều sặc mùi tuyệt vọng. (Chúng cũng đi ngược lại thông lệ pháp lý đến mức các chuyên gia đạo đức đang phải vật lộn để lý giải.)
Cổ phiếu Tesla bắt đầu phục hồi vào thứ Sáu sau khi Musk triệu tập một cuộc họp toàn thể nhân viên vào tối thứ Năm, trong đó ông kêu gọi nhân viên giữ cổ phiếu của họ. Các nhà đầu tư nhỏ lẻ đã đổ xô vào mua, giúp cổ phiếu tăng 5% vào thứ Sáu và 12% vào thứ Hai.
Nhưng cổ phiếu này vẫn thấp hơn 40% so với mức cao kỷ lục hồi tháng 12, và một số nhà phân tích đã hạ thấp kỳ vọng của họ cho cả năm.
BYD không phải là đối thủ cạnh tranh Trung Quốc duy nhất đang làm xói mòn thị phần của Tesla. Tại châu Âu, doanh số Tesla giảm 44% trong tháng Hai trong khi các thương hiệu Trung Quốc nói chung tăng 82%, theo báo cáo từ JATO, công ty phân tích dữ liệu thị trường ô tô.
Nhà phân tích Felipe Munoz của JATO cho biết, một phần sự sụt giảm này liên quan đến khoảng gián đoạn trong quá trình nâng cấp mẫu Model Y bán chạy nhất của Tesla. Nhưng việc Musk ủng hộ một đảng cực hữu của Đức bị cáo buộc có cảm tình với Đức Quốc xã có lẽ cũng chẳng giúp ích gì – doanh số tại Đức, thị trường ô tô lớn nhất châu Âu, đã giảm mạnh 75% vào tháng trước.
Có lẽ mối đe dọa lớn nhất mà BYD đặt ra cho Tesla là: hãng đã xoay sở để tạo ra nhiều loại xe kiểu dáng đẹp, tích hợp công nghệ – cả xe điện (EV) và xe hybrid cắm sạc (PHEV) – với chi phí chỉ bằng một phần nhỏ. Mẫu xe điện BYD cơ bản hiện có giá khởi điểm dưới 10.000 USD tại Trung Quốc. Model 3 của Tesla, mẫu xe rẻ nhất của hãng, có giá gấp ba lần ở mức 32.000 USD.
Hôm thứ Hai, BYD đã ra mắt một mẫu sedan điện mới với thông số kỹ thuật gần tương đương Tesla Model 3 nhưng giá chỉ bằng một nửa, theo Elektrek đưa tin. Mẫu xe Qin L EV mới đi kèm công nghệ lái xe thông minh của BYD và có phạm vi hoạt động hơn 330 dặm (khoảng 531 km), với giá khởi điểm 16.500 USD.
Tesla được cho là đang phát triển một phiên bản nhỏ hơn, rẻ hơn của Model Y nhằm nỗ lực lấy lại phần nào vị thế đã mất ở Trung Quốc. Nhưng theo các nguồn tin giấu tên được Reuters trích dẫn, việc sản xuất hàng loạt dự kiến sẽ không bắt đầu cho đến năm 2026.
Điểm mấu chốt là: Musk đã đánh giá quá thấp BYD (viết tắt của "Build Your Dreams" - Xây dựng ước mơ của bạn) vào năm 2011, khi ông gạt đi câu hỏi của phóng viên Bloomberg về việc liệu nhà sản xuất ô tô Trung Quốc này có gây ra mối đe dọa cho Tesla hay không. "Anh đã thấy xe của họ chưa?" ông hỏi một cách tu từ.
Nhưng hơn một thập kỷ sau, BYD đã vượt qua Tesla về doanh thu hàng năm và làm đảo lộn thị trường xe điện toàn cầu. Tesla vẫn là nhà sản xuất xe điện bán chạy nhất tại Mỹ, nhờ vào hàng rào thuế quan của quốc gia này nhằm bảo vệ ngành sản xuất trong nước. Nếu không có những rào cản thương mại đó, BYD có thể nhanh chóng trở thành cơn ác mộng của Musk.
Allison Morrow là biên tập viên của CNN. Bài viết được đăng tải trên CNN vào ngày 26/3/2025.
CNN (Cable News Network) là một kênh tin tức truyền hình cáp đa quốc gia của Mỹ, được thành lập vào năm 1980 bởi Ted Turner. CNN được công nhận rộng rãi trên toàn cầu và là một trong những nguồn tin tức có ảnh hưởng lớn và uy tín nhất xứ cờ hoa.
Biên dịch: Như Ý
